Γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας και ήταν γιος ενός απο τους ισχυρότερος προκρίτους (κοτζαμπάσηδες) του Μοριά, του Ιωάννη Δεληγιάννη. Παντρεύτηκε την Αθανασία Α. Παπατσώνη και απέκτησαν μία κόρη, την Μαρία (-1854)
Λόγω της πρωτοκαθεδρίας της οικογενείας του στην περιοχή έγινε σύντομα πρόκριτος ενώ κατά τη διάρκεια της επανάστασης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο. Το 1844 εκλέχτηκε πρόεδρος της βουλής, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 1845.
Ύστερα από αρκετές μικροσυμπλοκές με τους Τούρκους αλλά και με άλλες οικογένειες προκρίτων, κήρυξε μαζί με άλλους αγωνιστές την επανάσταση στα Λαγκάδια στις 23 Μαρτίου 1821. Την 1η Απριλίου 1821 διέταξε την σφαγή όλων των Τούρκων Λαγκαδινών (40 οικογένειες) και την πυρπόληση του τζαμιού. Συνολικά σφαγιάστηκαν 300 άοπλοι άντρες (λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν αφοπλιστεί), γυναίκες και παιδιά. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να τρομοκρατηθούν οι κάτοικοι της γύρω περιοχής που φοβούμενοι αντίποινα, εντάχθηκαν στο πλευρό των Δεληγιανναίων οι οποίοι είχαν πλέον πέσει στη δυσμένεια των Τούρκων και χρειάζονταν υποστήριξη.
Πολέμησε στο Μεσολόγγι, στη Μάχη του Πέτα, στην πολιορκία της Τριπολιτσάς και σε πολλά άλλα μέρη. Κατά τη διάρκεια του πρώτου ελληνικού εμφυλίου πολέμου συντάχθηκε με τους προκρίτους του Μοριά και τους Υδραίους συμπαρασύροντας μάλιστα και τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, με αντάλλαγμα τον αρραβώνα της κόρης του με τον γιο του Κολοκοτρώνη, Κολίνο. Στην δεύτερη φάση του εμφυλίου πολέμου όμως φυλακίστηκε μαζί με άλλους προκρίτους στο μοναστήρι του προφήτη Ηλία στην Ύδρα για να αποφυλακιστεί μερικούς μήνες αργότερα.
Τα απομνημονεύματά του είναι αρκετά αμφιλεγόμενα καθώς διακατέχονται από πολλές αντιφάσεις. Με την αρχή του κειμένου του, κύριο μέλημά του είναι να παρουσιάσει την φιλοτουρκική στάση του πατέρα του ως ευεργετική για τον ελληνικό πληθυσμό και την διατήρηση της ειρήνης στον Μοριά. Το τρίτομο έργο του σκοπό έχει να αποκαταστήσει την τιμή της οικογένειας, η οποία μετά την επανάσταση του 1821 είχε χάσει το κύρος της. Ενοχλείται με την ανάδειξη των ταπεινής καταγωγής αγωνιστών σε σημαίνοντα πρόσωπα και τον υποβιβασμό των προκρίτων. Μέσα στα κείμενά του είναι εμφανής η αντιπάθεια και ο φθόνος που είχε για πολλούς αγωνιστές και κυρίως στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, όπως επίσης αναφέρει και τις αιματηρές διαμάχες των οικογενειών των προκρίτων της Πελοποννήσου πριν την επανάσταση, που ευθύνονταν σημαντικά για το ξεκίνημά της.
Πέθανε το 1862.
Μετά την Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 έγιναν εκλογές και συνήλθε η Εθνική Συνέλευση υπό την προεδρία του Πανούτσου Νοταρά. Μετά την ψήφιση του Συντάγματος του 1844, πρόεδρος ανέλαβε ο Κανέλλος Δεληγιάννης.
Γόνος αρχοντικής οικογένειας της Πελοποννήσου, γεννήθηκε στα Λαγκάδια Γορτυνίας το 1770. Μορφώθηκε στη Δημητσάνα και την Κωνσταντινούπολη.
Η δύναμη των Δεληγιαναίων, κατά την Τουρκοκρατία, αποτυπώθηκε σε δημοτικά τραγούδια. Ένα από αυτά λέει:
Ένας πασάς ροβόλαγε από τον Άγιο Πέτρο,
"Γυρεύοντας τους προύχοντες και τους κοτζαμπασήδες.
Κι ο Ντεληγιάννης τ’ άκουσε, πιάνει του παραγγέλνει.
Πιάνει του γράφει μια γραφή, του στέλνει πεζοδρόμο.
-Δεν σε φοβάμαι βρε πασά, στο νου μου δεν σε βάζω"…
Ο Κανέλλος Δεληγιάννης κήρυξε στις 23 Μαρτίου 1821 μαζί με τους Πλαπουταίους την Επανάσταση στη Γορτυνία. Κατόπιν πολιόρκησε την Καρύταινα, ενώ έλαβε μέρος και στις πολιορκίες της Τριπολιτσάς και της Πάτρας. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, εξέφραζε κυρίως τις απόψεις των προυχόντων, αλλά παράλληλα διακρίθηκε για την ικανότητά του να προωθεί συμβιβασμούς μεταξύ των διαφόρων μερίδων των επαναστατημένων Ελλήνων. Επίσης διέθεσε τεράστια ποσά για τη συντήρηση των Ελλήνων της περιοχής του, που δοκιμάζονταν από τις κακουχίες του πολέμου. Αποδέχθηκε την ηγεσία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και μάλιστα αρραβώνιασε την κόρη του Μαριώρα με τον Κολίνο Κολοκοτρώνη, γιο του Γέρου του Μωριά. Αργότερα φυλακίσθηκε στην Ύδρα μαζί με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.
Ενταγμένος στο «Γαλλικό» Κόμμα μετά την απελευθέρωση ονομάστηκε στρατηγός της Φάλαγγας και αναμίχθηκε στην πολιτική. Εξελέγη πληρεξούσιος στις εκλογές του 1843 και πρόεδρος της Βουλής στις 20 Δεκεμβρίου 1844, αξίωμα αυτό που διατήρησε και το επόμενο έτος 1845. Πέθανε το 1862.
Άρχισε να γράφει απομνημονεύματα σε ηλικία 87 ετών, το 1857. Το κείμενο παρέμεινε αδημοσίευτο και εκδόθηκε μόλις το 1957. Τα απομνημονεύματα του Κανέλλου Δεληγιάννη διακρίνονται για το πάθος του να εξάρει τη συμβολή της οικογένειάς του και των προυχόντων γενικότερα, στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Ωστόσο αποτελούν πολύτιμη πηγή για την ιστορία της Επανάστασης.
Θεόδωρος Δεληγιάννης
1824 – 1905
Πολιτικός από τα Λαγκάδια Γορτυνίας, απόγονος της ιστορικής και αρχοντικής οικογενείας των Δεληγιανναίων. Γεννήθηκε στα Λαγκάδια στις 19 Μαΐου 1824 και σε ηλικία 13 ετών έμεινε ορφανός. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ξεκίνησε την επαγγελματική του καριέρα ως ανώτερος υπάλληλος του Υπουργείου Εσωτερικών.
Στην πολιτική αναμίχθηκε το 1862 και από τότε εκλεγόταν συνεχώς βουλευτής, ως τη δολοφονία του το 1905. Το 1867 απεστάλη από την κυβέρνηση στο Παρίσι για την επίλυση του κρητικού ζητήματος, όπου απέκτησε υψηλές γνωριμίες. Όταν επανήλθε στην Ελλάδα, κατέλαβε διάφορες υπουργικές θέσεις (τρεις φορές υπουργός Εξωτερικών, υπουργός Οικονομικών και Στρατιωτικών). Έλαβε μέρος στο Συνέδριο του Βερολίνου και ανέπτυξε τις ελληνικές θέσεις, αξιώνοντας την προσάρτηση της Ηπείρου, της Θεσσαλίας, της Μακεδονίας και της Κρήτης, ενώ διαπραγματεύτηκε την πλήρωση του κενού ελληνικού θρόνου, μετά την έξωση του Όθωνα.
Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης διετέλεσε 5 φορές πρωθυπουργός (1885-1886, 1890-1892, 1895-1897, 1902-1903 και 1904-1905) και υπήρξε ο μεγάλος αντίπαλος του Χαρίλαου Τρικούπη. Οι δύο πολιτικοί κυριάρχησαν στην ελληνική πολιτική σκηνή το τελευταίο τέτάρτο του 19ου αιώνα. Ο Χαρίλαος Τρικούπης ήταν ο εκσυγχρονιστής των καθυστερημένων δομών της ελληνικής κοινωνίας, ο Θόδωρος Δηλιγιάννης ο συντηρητικός πολιτικός, που εξέφραζε τη λαϊκή δυσαρέσκεια και τα κρατικοδίαιτα στρώματα που πλήττονταν από τα μέτρα του μεσολογγίτη πολιτικού.
Επί πρωθυπουργίας του έγιναν οι Πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες της σύγχρονης ιστορίας (1896), ενώ την ίδια ώρα οι ελληνοτουρκικές σχέσεις βρίσκονταν στο χειρότερο δυνατό σημείο, λόγω του Κρητικού και Μακεδονικού ζητήματος. Ο Δηλιγιάννης, παρασυρμένος από διάφορους ανεύθυνους παράγοντες, ωθήθηκε στον ατυχή πόλεμο με την Τουρκία το 1897, με αποτέλεσμα να εξαναγκασθεί σε παραίτηση. Επανήλθε στο πολιτικό προσκήνιο πέντε χρόνια αργότερα και πρόλαβε να γίνει δύο φορές πρωθυπουργός πριν από το μοιραίο.
Το απόγευμα της 31ης Μαΐου 1905 ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, ως πρωθυπουργός, πήρε το δρόμο για τη Βουλή, προκειμένου να παραστεί σε μία συνεδρίαση ρουτίνας. Στις 5:05 μ.μ. έφθασε με την άμαξά του στην είσοδο του Βουλευτηρίου, στην οδό Σταδίου, συνοδευόμενος από τον σωματοφύλακά του Γιάννη Πάνο.
Ένας άνδρας 35 περίπου ετών προθυμοποιήθηκε να του ανοίξει την πόρτα της άμαξας. Ήταν ψηλού αναστήματος, μαυριδερός, με ρούχα κόκκινα σχεδόν ξεβαμμένα. Ο ανύποπτος Δεληγιάννης τον ευχαρίστησε και κατευθύνθηκε προς τη μαρμάρινη κλίμακα της Βουλής. Τότε, ο άγνωστος με μια αστραπιαία κίνηση έβγαλε ένα μαχαίρι και το βύθισε στην κοιλιά του άτυχου πολιτικού.
Η φρουρά της Βουλής αιφνιδιάστηκε πλήρως, όπως και ο σωματοφύλακάς του, και μόνο ορισμένοι από τους παριστάμενους πολίτες αντελήφθησαν αμέσως τη σκηνή της δολοφονικής απόπειρας. Αμέσως κινήθηκαν εναντίον του, καταφέροντάς του χτυπήματα με τις γροθιές και τα μπαστούνια τους. Από την οργή του κόσμου τον έσωσε ένας λοχίας της Φρουράς, που τον μετέφερε βαριά πληγωμένο στο υπόγειο της Βουλής.
Εκεί, ο επικεφαλής της Φρουράς πληροφορήθηκε το όνομα του δράστη: Αντώνιος Κωσταγερακάρης. Ιδιότητα: Λεσχειάρχης - Χαρτοπαίκτης.
– «Τι έκανες μωρέ», του είπε.
– «Έκλεισε τα χαρτοπαίγνια και εψόφησα από την πείνα» ψέλλισε και μετ' ολίγον ξεψύχησε.
Η κατάσταση του Δηλιγιάννη συνεχώς χειροτέρευε. Υπεβλήθη αμέσως σε επέμβαση λαπαροτομίας από τρεις καθηγητές της Ιατρικής, αλλά κατά τη διάρκεια της εγχείρισης παρέδωσε το πνεύμα. Αν και χωρίς πολιτικά κίνητρα, υπήρξε η δεύτερη δολοφονία σημαίνοντος πολιτικού προσώπου στη νεώτερη ελληνική ιστορία, μετά τη δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια.
Ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης κηδεύτηκε την επομένη με μεγάλες τιμές. Η καρδιά του φυλάσσεται στο ναό των Αγίων Ταξιαρχών στη γενέτειρά του, Λαγκάδια, ενώ ανδριάντας του έχει στηθεί στην είσοδο του Παλαιά Βουλής. Ο Γορτύνιος πολιτικός υπήρξε προσηλωμένος στον κοινοβουλευτισμό, ήταν δεινός ρήτωρ, ενώ δεν δίστασε να συγκρουστεί με το Παλάτι, όταν οι περιστάσεις το απαιτούσαν. Διακρινόταν, όμως, για την έλλειψη αρχών και τις δημαγωγικές του τάσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου