ΚΑΣΤΡΟ ΚΑΡΥΤΑΙΝΑΣ

Το κάστρο της Καρύταινας, χτισμένο σε απόκρυμνο βράχο σε υψόμετρο 700μ., στα νότια του ομώνυμου χωριού, είναι ένα μεσαιωνικό φράγκικο κάστρο με σημαντική ιστορική πορεία. Σημαντικό φυσικό οχυρό λόγω της στρατηγικής θέσης του και περισφιγμένο ολόγυρα από τα αρκαδικά βουνά υπήρξε ένα από τα πιο αξιόλογα φρούρια της Πελοποννήσου.
Xτίστηκε στα μέσα του 13ου αιώνα (1245) από το Γάλλο ηγεμόνα Ούγκο (Γοδεφρείδο)ντε Βριγιέρ. Σ' αυτά τα χρόνια της φραγκοκρατίας γνώρισε τημεγαλύτερη ακμή της η Καρύταινα και το κάστρο χάρη στη στρατηγική του θέση θεωρείτο σαν ένα από τα σημαντικότερα της Πελοποννήσου. Ονομάστηκε μάλιστα “Τολέδο της Ελλάδας”. Το 1320 το Κάστρο εξαγόρασε από τον φράγκο φρούραρχο ο Ανδρόνικος Παλαιολόγος, οπότε και στολίστηκε με βυζαντινές εκκλησίες και μοναστήρια. Στα μέσα του 15ου αι. πέρασε στα χέρια των Τούρκων, για να περιέλθει το 1685 για λίγο στους Eνετούς και τελικά πάλι στους Τούρκους (1715) που το κράτησαν ως την επανάσταση του 1821, οπότε, όπως και όλη η Αρκαδία γίνεται το επαναστατικό ορμητήριο της Πελοποννήσου.

Ιδιαίτερο ρόλο έπεξε το κάστρο έπαιξε το κάστρο και κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, οπότε και αποτελούσε από τα σημαντικότερα οχυρά και ορμητήρια των Τούρκων στην Πελοπόννησο. Στο ξεκίνημα της επανάστασης μάλιστα προσπάθησαν χωρίς επιτυχία να το καταλάβουν οι εξεγερμένοι Έλληνες. Μετά την κατάληψή του από τους επαναστάτες, στο κάστρο εγκαταστάθηκε ο Θ. Κολοκοτρώνης, ο οποίος το οχύρωσε, έχτισε σε αυτό σπίτι και εκκλησία και το χρησιμοποίησε σαν ορμητήριό του. Κατά την κάθοδό του στην Πελοπόννησο, ο Ιμπραήμ επεχείρησε να καταλάβει το κάστρο, χωρίς όμως επιτυχία. Από το 1830 που η Δημητσάνα πήρε τη θέση της Καρύταινας σαν διοικητικού κέντρου της περιοχής της περιοχής, η Καρύταινα και το κάστρο της έπεσαν σε μαρασμό.

Το εξωτερικό μέρος του κάστρου διατηρείται σήμερα σε αρκετά καλή κατάσταση, σε αντίθεση με το εσωτερικό του που είναι ερειπωμένο. Πρόσφατα έχουν αρχίσει εργασίες συντήρησής του. Στο εσωτερικό σώζονται οι ξέσκεποι τοίχοι μιας ευρύχωρης αίθουσας με πολλά παράθυρα όπου φαίνεται να γίνονταν άλλοτε οι συγκεντρώσεις των ιπποτών. Η πρόσβαση στο κάστρο είναι εύκολη, αφού στην είσοδό του οδηγεί καλοσυντηρημένο κλιμακωτό μονοπάτι που αρχίζει από σημείο κοντά στην πλατεία της Καρύταινας. Στα δεξιά του μονοπατιού που οδηγεί στην πύλη του κάστρου υπάρχει η προτομή του Θ. Κολοκοτρώνη και πιο κάτω μνημείο αφιερωμένο στον οπάρχηγό Λιάκο Λιακόπουλο από την Παλούμπα που έπεσε ηρωϊκά κατά την πολιορκία του Κάστρου στις 27-03-1821 (μάχη του Αγίου Αθανασίου). Λίγο πιο πέρα διακλάδωση του μονοπατιού οδηγεί στην παλιά εκκλησία της Παναγίας, κάτω από τα τείχη του κάστρου, εκκλησία που χτίστηκε από τον ίδιο. Το κάστρο προσφέρει υπέροχη και πανοραμική θέα στην περιοχή, το φαράγγι του Λούσιου ΒΔ, την Καρύταινα από κάτω, το Μαίναλο ΒΑ, την πεδιάδα της Μεγαλόπολης δυτικά και τα βουνά Λύκαιο και Μύνθη ΝΑ.