Αναγνωσταράς Χρήστος

Ο Χρήστος Αναγνωσταράς ήταν αρματολός, φιλικός και οπλαρχηγός της Επανάστασης. Γεννήθηκε το 1760 στη Aγριλό Αρκαδίας. Το πραγματικό του όνομα ήταν Χρήστος Παπαγεωργίου. Την προσωνυμία αυτή έλαβε επειδή ήταν αναγνώστης και στην εκκλησία, αλλά και λόγω της ρωμαλέας σωματικής του διάπλασης. Άρχισε να ασχολέιται με το εμπόριπ, αλλά σύντομα συγκρούστηκε με τον ροεστό Δ. Δικαίο τον οποίο και σκότωσε. Έτσι βγήκε κλέφτης και συγκρότησε δικό του σώμα. Το 1785 ήταν αρχηγός ομάδας κλεφτών στην επαρχία Λεονταρίου. Τότε συνεργάστηκε με τον Ζαχαριά, τον Κολοκοτρώνη και τον Πετμεζά.

Το 1804, κατά το διωγμό των κλεφτών και των αρματολών από τους Τούρκους, κατέφυγε στα Επτάνησα (Ζάκυνθο) και κατατάχτηκε με το βαθμό του ταγματάρχη στον ρωσικό στρατό. Το 1807, όταν κατέλαβαν τα Επτάνησα με συνθήκη οι Γαλλοι, υπηρέτησε σαν ταγματάρχης στον γελλικό στρατό. Στο τάγμα του υπηρετούσαν πολλοί Έλληνες. Αργότερα όταν τα Επτάησα κατελήφθησαν από τους Άγγλους, υπηρέτησε και στον Αγγλικό στρατό. Μετά τη διάλυση των Αγγλικών Ταγμάτων ο Αναγνωσταράς είχε ήδη χάσει και του δυο γιους του σε ναυάγιο και ήταν σε κακή οικονομοκή κατάσταση. Έτσι έφυγε στη Ρωσία μαζί με τους οπλαρχηγούς Η. Χρυσοσπάθη και Π. Δημητρόπουλο. Το 1817 όλοι τους μυήθηκαν στην Φιλική Εταιρία και ήταν ο πρώτοι στρατιωτικοί εταίροι της. Έκτοτε ο Αναγνωσταράς στα πλαίσια της Φ. Ε. θα αναπτύξει πλούσια δράση και σημαντική εθνεγερτική δραστηριότητα. Λίγο αργότερα επέστρεψαν στην Ελλάδα και μύησαν κι άλλους. Ο Αναγνωσταράς μύησε μεταξύ άλλων τον Κολοκοτρώνη και Παπαφλέσσα.

Με την κήρυξη της επανάστασης είχε πολύ μεγάλη συμμετοχή στην κατάληψη της Καλαμάτας (23 Μαρτίου 1821) μαζί με τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, τον Κολοκοτώνη και τους Κουμουνδουράκηδες. Έλαβε μέρος επίσης στην πολιορκία της Τριπολιτσάς, στη μάχη του Βαλτετσίου και σε άλλες μάχες. Λόγω της προχωρημένης του ηλικίας και της αντιπάθειας που είχε για τον Κολοκοτρώνη, αποσύρθηκε από την πολεμική δράση και αφιερώθηκε στην πολιτική. Υπήρξε επίσης σύμβουλος του Δημήτριου Υψηλάντη. Στις εμφύλιες διαμάχες πήρε το μέρος της κυβέρησης του Κουντουριώτη. Το Μάϊο του 1823 έγινε Υπουργός Στρατιωτικών στην κυβέρνηση Κουντουριώτη από την οποία πολέμησε τον Κολοκοτρώνη. Κατά την εισβολή του Ιμπραήμ στη Πελοπόννησο συμμετείχε στον αγώνα για την απόκρουσή του. Τελικά σκοτώθηκε το 1825 κατά την πολιορκία της Σφακτηρίας από τους Αιγυπτίους.