Η Μάχη του Καρπενησίου

Η Μάχη του Καρπενησίου 1949 Η μεγάλη μάχη του Καρπενησίου ξεκίνησε στις 19/01/1949 και έλαβε τέλος στις 21/01/1949. Η μάχη αυτή ήταν μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου επιχειρήσεων του ΔΣΕ για εκέινη την περίοδο, το οποίο περιλάμβανε μια σειρά επιχειρήσεων σε όλη την ελληνική επικράτεια που είχαν ως απότερο σκοπό να αποσπάσουν δυνάμεις απο το κεντρικό σώμα του Ε. Σ. στον Γράμμο. Η επιχείρηση αυτή τελείωσε με νίκη του ΔΣΕ που επέφερε σημαντικότατο πλήγμα στις δυνάμεις του Ε.Σ. και εξασφάλισε εφόδια σε έμψυχο και άψυχο υλικό. Η κατάληψη του Καρπενησίου προκάλεσε αναβρασμό στην διοίκηση του Ε.Σ. και σοβαρές ανησυχίες στο παλάτι μίας που το Καρπενήσι ήταν η δεύτερη προτεύουσα νομού που ο ΔΣΕ καταλάμβανε (Νάουσσα). Οι δυνάμεις Ο ΔΣΕ είχε στην διάθεσή του για την επιχείρηση την 1η Μεραρχία Θεσσαλίας, την 2η Μεραρχία Στ. Ελλάδας, ένα τμήμα της σχολής αξιωματικών του ΚΓΑΝΕ, καθώς και ένα ανεξάρτητο τάγμα και μία διλοχία ανδρών. Σε σ'υνολο αριθμόυσε περίπου 3000 άνδρες. Ο Ε.Σ. είχε στην περιοχή 2 ενισχυμένα τάγματα πεζικού, ισχυρές δυνάμεις της χωροφυλακής, ένα σώμα μαυροσκούφηδες, ένα ισχυρό σώμα απο την Μακρακώμη και ισχυρές δυνάμεις ΜΑΥ και παρακρατικών. Σε σύνολο αριθμούσε περίπου 2000 άνδρες. Η διοίκηση του ΔΣΕ Απο την μεριά του ΔΣΕ διοικητής της 1ης Μεραρχίας Θεσσαλίας τέθηκε ο Χ. Φλωράκης ( Καπετάν Γιώτης), διοικητής της 2ης Μεραρχίας Στ. Ελλάδας ορίσθηκε ο αξέχαστος Γιάννης Αλεξάνδρου ( Καπετάν Διαμαντής) και διοικητής του ΚΓΑΝΕ ορίσθηκε ο Γ. Πέτσας Σχετικά με τον Ε.Σ. δεν έχω στην διάθεσή μου στοιχεία. Οι αντικειμενικοί στόχοι Οι αντικειμενικοί στόχοι για τον ΔΣΕ όπως αναφέρονται απο τον ίδιο τον Χ. Φλωράκη σε τεύχος του "Δημοκρατικού Στρατού" είναι οι παρακάτω: 1) Ανεφοδιασμός σε έμψυχο και άψυχο υλικό 2) Καθήλωση των δυνάμεων του Ε.Σ. της Στερεάς Ελλάδας 3) Απόσπαση τμημάτων στρατού απο το μέτωπο της Μακεδονίας και ελάφρυνση της κατάστασης στο εκεί μέτωπο Το σχέδιο και οι θέσεις μάχης Η 1η Μεραρχία είχε ως σκοπό της μαζί με τις δυνάμεις του ΚΓΑΝΕ, την κρούση αυτή καθ΄αυτή με τις δυνάμεις του Ε.Σ. και την κατάληψη της πόλης του Καρπενησίου. Η 2η Μεραρχία ως ήταν αναγκαίο θα τοποθετούνταν στους δρόμους Λαμίας- Καρπενησίου και Αγρινίου- Καρπενησίου. Στην ίδια την πόλη στον λόφο του Αγ. Δημητρίου ΝΑ της πόλης, στην θέση Ρόβια όπως και ανατολικά στην Αγ. Σωτήρα υπήρχαν ισχυρότατα φυλάκια του στρατού μερικά απο τα οποία έφεραν και τσιμεντένια επίστρωση. Τέλος στον Βορρά της πόλης στην θέση Δεξαμενή ο στρατός είχε ισχυρές εστίες και θέσεις και είχε πάρει θέση ακόμα και στις σκεπές των σπιτιών. Το Καρπενήσι τότε είχε κανονικά ένα πληθυσμό περίπου 3000 ανθρώπων όμως ο ΕΣ είχε βίαια μεταφέρει στην πόλη περίπου 10000 ανθρώπους απο τα γύρω χωριά για να αποκόψει τον περίφημο ανεφοδιασμό του ΔΣΕ σε έμψυχο υλικό. Αυτοί ήταν οι γνωστοί τότε ως "ανταρτόπληκτοι". Στιγμιότυπα της μάχης Οι πρώτοι πυροβολισμοί ξεκινούν να πέφτουν γύρω στις 11 το βράδυ και με το πέρασμα της ώρας ξεκινούν να πυκνώνουν. Η διοίκηση του Ε.Σ. βρίσκονταν τότε σε ταβέρνα της κεντρικής πλατείας και υποτιμώντας την κατάσταση έπινε κρασί περίπου μέχρι τις 11 και μισή. Ο ΔΣΕ χτυπά την θέση Δεξαμενή ενώ παράλληλα προσπαθεί να διεισδύσει και μέσα στην πόλη. Οι θέσεις Ρόβια και Αγ. Σωτήρα δέχονται και αυτές μεγάλη πίεση. Οι αντάρτες δείχνουν να έχουν καταλάβει σωστά τα κύρια σημεία αντίστασης του Ε.Σ. και τα σφυροκοπούν με πυροβολικό και όλμους. Το ξημέρωμα η μάχη στην δεξαμενή γίνεται σώμα με σώμα, οι αντάρτες αποκρούουν και τις τρείς εφόδους του Ε.Σ που σκοπό έχουν να τους αποθήσουν πίσω. Το μεσημέρι το αρχηγείο του ΔΣΕ που βρίσκονταν κοντά στον Αγ Αθανάσιο αποφάσισε να αποσύρει τους αντάρτες απο την Δεξαμενή όμως το μήνυμα που προέρχεται απο κακή εκτίμηση της εκεί κατάστασης δεν φθάνει ποτέ αφού το σύρμα των επικοινωνιών έχει κοπέι απο τα πυροβόλα. Η νύχτα ξαναπέφτει και οι πυροβολισμοί αραιώνουν. Το βράδυ ομάδα ανταρτών αντεπιτίθεται στοχευμένα σε σημεία όπου η άμυνα του Ε.Σ. είναι ισχνή και καταφλερνουν να περάσουν στα σοκάκια της πόλης. Με έξυπνο τρόπο οι αντάρτες δίνουν το σύνθημα οτι βρίσκονται πια μέσα στον Αγ. Δημήτριο και το ΚΓΑΝΕ και οι υπόλοιπες δυνάμεις ξεκινούν μια παραπλανητική σφοδρή επίθεση στις γύρω θέσεις του ΕΣ. Ετσι τα πυροβόλα του ΔΣΕ ξεκινούν να βάλλουν στην Ρόβια και την Αγ. Σωτήρα. Απο την αρχή βέβαια της μάχης τα κεντρικά του Ε.Σ. σε Λαμία και Αγρίνιο έχουν ειδοποιήθει όμως οι ενισχύσεις δεν φθάνουν ποτέ αφού η 2η Μεραρχία τους αναχαιτίζει επιτυχώς σε πολλά σημεία. Με την στρατηγική παραπλάνηση του ΕΣ η αρχή του τέλους πλησιάζει. Οι παρακρατικοί και οι χωροφύλακες γνωρίζοντας τι τους περιμένει απο την οργή του λαού ξεκινούν να υποχωρούν άτακτα και να εγκαταλείπουν την πόλη. Μερικοί απο αυτούς βρέθηκαν στις θέσεις της 2ης Μεραρχίας και αποδεκατίσθηκαν πλήρως. Άλλοι απο τους δήμιους του λαού κρύβονται σε πηγάδια ή σε λόχμες. Το άλλο πρωί οι θέσεις Ρόβια και Αγ, Σωτήρα σηκώνουν την λευκή σημαία. Ο ΔΣΕ πλησιάζει φιλικά. Αργότερα και αφού ο ασύρματος έχει του Ε.Σ. έχει αχρηστευθεί ένα αμερικανικό αναγνωριστικό τύπου Harvard εμφανίζεται στον ουρανό πάνω απο την πόλη. Αρχίζει αμέσως τουφεκίδι και εν τέλει, το αεροπλάνο ξεκινά να χάνει ύψος και να βγάζει καπνό. Τελικά προσγειώνεται αναγκαστικά στην θέση Αγ. Γεώργιος . Σε αυτό επιβαίνουν οι : επισμηναγός Παναγιώτης Η. Τσούκας που είναι ήδη σοβαρά τραυματισμένος και ο αμερικάνος αντισμηναγός Selden R Edner που φέρει λίγους μόλωπες στο πρόσωπο. Ο Τσούκας προλαβαίνει να πει πως έκανε αναγνωριστική πτήση και είχε χάσει οπτική επαφή με την πόλη του Καρπενησίου όταν έκανε το δεύτερο γύρο απο πάνω της. Μετά ξεψυχά και ενταφιάζεται επι τόπου ενώ ο αμερικάνος εκτελείται επι τόπου απο τον αντάρτη Κ.Μ. Η Μεραρχία του τον συνέλαβε και τον πέρασε στρατοδικείο μερικές μέρες μετά. Σήμερα η πολιτεία τους έχει στήσει αγάλματα στο κοιμητήριο του Αγ. Γεωργίου Λίγες ώρες μετά την μάχη οργανώνεται ομάδα συλλογής νεκρών απαρτιζόμενη απο αντάρτες και χωρικούς και οι πεσόντες ενταφιάζονται σε διάφορα σημεία του χωριού όπως πχ στην Δεξαμενή. Η κηδεία γίνεται σε κλίμα πένθους παρουσία ιερέα της περιοχής. Ξεχωριστό μνήμα έγινε για τις 17 κοπέλες του ΔΣΕ που έπεσαν στην μάχη και ανήκαν στην 1η Μεραρχία του ΔΣΕ. Ο ΔΣΕ παρέμεινε 18 ημέρες στο Καρπενήσι, οι άνδρες του ξεκουράστικαν και ανεφοδιάστηκαν σε τρόφημα και άφθονο πολεμικό και φαρμακευτικό υλικό. Πολλοί άνδρες και γυναίκες της περιοχής, εμπλούτισαν τις τάξεις του και προσέφεραν ένα ακόμα τουφέκι εκεί που άλλα χάθηκαν στην μάχη του Καρπενησίου. Η ηγεσία του ΔΣΕ τίμησε τους Φλωράκη-Αλεξάνδρου με το παράσημο πολεμικής αξίας του ΔΣΕ και απένειμε επαίνους και προαγωγές σε πολλά στελέχη. Ο Ε.Σ. ανακατάλαβε την πόλη απο τις 31 Ιανουαρίου σε μια επιχείρηση που είχε ξεκινήσει απο τις 29. Οι δυνάμεις του ήταν μεγάλες και ίσως σχετικά δυσανάλογες του μεγέθους των αντίστοιχων του ΔΣΕ. Κινητοποιήθηκαν οι 45η, 71η, 73 η ταξιαρχίες της 15ης Μεραρχίας, ένα σύνταγμα πεζικού (το 39ο) καθώς και οι Α' και Β' μοίρες ορεινών καταδρομέων. Ο ΔΣΕ έδωσε μικρής έκτσης μάχες υποχωρώντας κυρίως για να φθείρει το εχθρικό στράτευμα και όχι για να κρατήσει την πόλη. Μαρτυρίες Κατά την διάρκεια της επιχείρησης στην Δεξαμενή ο Ταγματάρχης Πρίκος απελπισμένος απο την ισχύ του πυρός διατάσσει σύμπτηξη όλων των τμημάτων. Όταν επέστρεψε στην Ιτιά που βρίσκονταν το αρχιγείο απελπισμένος αποπειράθηκε να αυτοκτονίσει ενώ έκλεγε και έλεγε "Πάνε τα παιδιά μου, πάει το τάγμα μου". Ευτυχώς αυτή η μάλλον λανθασμένη εκτίμηση του Πρίκου δεν έφθασε στα κεντρικά καθώς οι γραμμές του ασυρμάτου ήταν κομμένες απο τα πολυβόλα και έτσι οι λοχαγοί Τζίτζιρας και Πάικος κράτησαν τις θέσεις τους. Ο ομαδάρχης Αποστολόπουλος αφηγείται: " Συνολικά 18 φορές πέσανε πάνω μας με έφοδο στην Δεξαμενή με κύματα οι στρατιώτες, χωροφύλακες και οι μαυροσκούφηδες. Εμείς τους αφήναμε να μας πλησιάζουν κοντα κοντά και ξαφνικά πέφταμε πάνω τους σε ομάδες λιανίζοντας τους και μαζεύοντας πολύτιμα πυρομαχικά. Πολλές φορές οι χωροφύλακες πανικοβάλλονταν και τρέχανε ουρλίαζοντας και παρατάγανε εκειδά όλον τον οπλισμό τους. Η μαρτυρία του Γιώργου Κατσικογιάννη Ο Γιώργος Κατσικογιάννης αναφέρει τις θέσεις του Ε.Σ. κατά την μάχη του Καρπενησίου. Τότε ήταν "ανταρτοπληκτος" απο το Μικρό Χωριό. Μεταφέρω ακριβώς τα λόγια του "Ο στρατός (Ε.Σ.) είχε φτιάξει με τέχνη το μετερίζει του στο Καροενήσι που είναι απο την θέση του και μόνο πολύ δυνατή τοποθεσία για άμυνα. Και οι Τούρκοι για να φανταστείς δυσκολέυτηκαν πολύ να το πάρουν. Η Δεξαμενή, η Ροβια , η Σωτήρα και ο Αι- Δημήτρης είχαν οχυρωθεί πολύ προσεκτικά. Στα Ρόβια είχαν χτίσει πύργους με ξερολιθιά και τσιμέντο και γύρω γύρω είχαν φράχτη κε συραμτόπλεγμα. Οι θέσεις είχανε τα πάντα: πολυβολεία, αμπριά για όλμους , ορύγματα και πόστα. Σε μερικά σπίτια είχανε οχύρωση με αμμόσκαους και είχανε βγάλει τα παντζούρια κι ετσι όπως ήτανε κοντά κοντά ρίχνανε σανιδένιες γεφυρούλες ανάμεσα στα παράθυρα. Μελετημένα πράματα. Εμένα και μερικούς άλλους όταν ξεκίνησε το τουφεκίδι μας είχανε για να πηγαίνουμε νερό και οτι άλλο ήταν χρειαζούμενο απο θέση σε θέση. Μας προστάτευαν λέγανε απο τους Βουλγάρους που άμα μπαίνανε στο Καρπενήσι θα μας σφάζανε. Θυμάμαι στην εκκλησία της Παναγίας είχανε ψηλά στο καμπαναριό 2-3 πολυβόλα με σακιά γύρω γύρω. Επίσης σε μερικά σταυροδρόμια είχανε στημένα τσιμεντένια πολυβολία πολυγωνικα με τρύπες για τις κάνες σε πολλά σημεία." " Εγώ μόνο στην αρχή βγήκα και πήγαινα να κάνω την δουλειά που μου 'πανε. Πήγα θυμάμαι παγούρια νερό και κουτιά με σφαίρες στις διάφορες θέσεις. Μετά που είδα οτι γίνονταν κακός χαλασμός και το τουφεκίδι "έκοβε", λούφαξα σε μιάν αυλή κοντά σε ένα κοτέτσι . Για να πάω πίσω στο σπίτι που έμενα ούτε λόγος, φοβόμουνα μην με πάρει καμία ξώφαλτση. Περίμενα μέχρι που πέρασε η μέρα και τότε κατά το βραδάκι είδα μερικούς αντάρτες κλεφτά να στρίβουνε στα στενά και κέρωσα. Ούτε και ήξερα τι θα μου κάνουνε άμα με βλέπανε. Όταν έμπαινε μετά ο στρατός τους μέσα στην πόλη τους είδα που ρίχνανε στο σπίτι μπροστά στην κρυψώνα μου. Εκεί στο γκαλντερίμι πέσανε δυο αντάρτες. Μετά μια ομάδα χωροφύλακες τρέξανε κατά το σπίτι να ενισχύσουνε τους φαντάρους μέσα αλλά τους βρήκε μια ριπή και του άφησε στον τόπο, γέμισε ο τόπος αίματα. Μετά οι αντάρτες τρέξανε όλοι μαζί μέσα στο σπίτι και σπάσανε την πόρτα , άκουσα πιστολίδι και φωνές και έγινε ησυχία. Αργότερα ξεμύτησα κι εγώ. Τους φοβόμουνα πολύ μα είπα μην και με περάσουνε για τίποτα φαντάρο που τους την έχει στήσει έτσι μισοκρυμμένος και μου την ανάψουνε. Μου ζητήσανε νερό και τους έδωσα και μου είπανε οτι μπορώ να πάω όπου θέλω αλλά καλύτερα να πάω σπίτι μου να μην με πάρει καμία σφαίρα απο λάθος και γω έτρεξα όπου φύγει φύγει" "Τους φαντάρους (του Ε.Σ.) που παραδόθηκαν, τους είχανε σε ενα μεγάλο σπίτι που 'χαν για στρατώνα. Τα όπλα βέβαια τους τα'χανε μαζέψει και όλα τα υλικά. Τους δίνανε νερό και φαί και τσιγάρα. Καμιά φορά ξεμύτιζε κανένας και έπιανε κουβέντα με τον σκοπό που'χανε οι αντάρτες βαλμένο να τους φυλάει. Δεν τους πειράξανε τρίχα απο το κεφάλι τους. Κι όπως τους άφησαν έτσι τους βρήκανε μετά οι άλλοι οι δικοί τους που ξαναμπήκανε να πάρουν το Καρπενήσι. Για τραυματίες που με ρωτάς θυμάμαι μερικούς. Ε, κάνανε και οι αντάρτες οτι μπορούσανε κι αυτοι. Δυο πεθάνανε (τραυματίες του Ε.Σ.) αλλά δεν φταίγανε οι αντάρτες, ο ένας μου'πανε είχε βαριά πληγή στο στομάχι κι ο άλλος ήταν μισοπεθαμένος όταν τον μαζέψανε." Τον ρωτάμε : "Ούτε εκτελέσεις ? Ούτε τίποτα?" "Όχι όχι τίποτε! Μάλιστα όταν μπήκανε πάλε ο στρατός στο Καρπενήσι κοιτάγανε γύρω γύρω σαν τους χαζούς, ποιός ξέρει τι περιμένανε κι αυτοί να βρούνε. Κι ένας απο τους λοχίες σχολίασε άμα είδε τους αιχμαλώτους έτσι με τις στολές ξεκούμπωτες και τα τσιγάρα στο στόμα. "Για δες ρε, τούτοι δω σαν να'ναι σε άδεια" Η μαρτυρία του Νίκου Χασιώτη "Πίτσικος", υπολοχαγός του ΔΣΕ Ο Νίκος Χασιώτης ήταν διμοιρήτης τότε στον λόχο νεολαίας (2η Διμοιρία) ήταν μαζί με τον ταγματάρχη Πρίκο και τον πολτικό επίτροπο του τάγματος. Η διμοιρία του πήρε εντολή να καθαρίσει την περιοχή δεξιά της Δεξαμενής απο τους ΜΑΥδες. Απο τις 3 ομάδες της διμοιρίας του Πίτσικου την μία την κράτησε ο λοχαγός Θανάσης Φοκολόρος και οι άλλες δύο κίνησαν για την αποστολή τους. Απο τον Ε.Σ. είχαν ήδη πάρει 2 οπλοπολυβόλα "μπρέν" και πολλές σφαίρες. Αφού οι ΜΑΥδες εξουδεταιρώθηκαν, ξημέρωσε και οι δυνάμεις του Ε.Σ. αντεπιτέθηκαν . Ως τις 10 το πρωι επαφή δεν υπήρχε με τον λοχαγό . Έτσι ο Πίτσικος και οι άνδρες του αμύνονταν διαρκώς μένοντας σταθερά στις θέσεις τους. Αργότερα κατά τις 11:30 έφθασε ο σύνδεσμος του Πρίκου που τους διέταξε να συμπτυχθούν. Η διμοιρία όμως πρότεινε να μείνουν εκεί να πολεμήσουν μέχρι να νυχτώσει πάλι και μετά με ένα ντου να φύγουν. Έτσι κι έγινε. Κατά τις 3 το μεσημέρι ο Ε.Σ. συνεχίζε τις τακτικές επιθέσεις και οι άνδρες του Πίτσικου τους αποθούσαν. Σε μια στιγμή οι άνδρες του Ε.Σ. τους πλησίασαν στα 20 μέτρα. Τότε οι διμοιρήτες του Πίτσικου τους όρμησαν φωνάζοντας ¨αέρα¨ και τους έτρεψαν σε άτακτη φυγή. Πολλοί παράτησαν τα όπλα τους επι τόπυ και έτρξαν. Κατά τις 3:30 μετά απο συνενόηση με τον λοχαγό Μπεγλένη η ομάδα του Πίτσικου κινείται κοντά στις θέσεις του Μπεγλένη για καλύτερη άμυνα. Έτσι μαζεύτηκαν εκεί 3 διμοιρίες. Κατά τις 5:30 ο Ε.Σ. έκανε την τευταία του έφοδο. Εκεί σκοτώθηκε ο Μπεγλένης, οι σύντροφοί του τον θάψανε επι τόπου, μετά τον μετέφεραν στο κοιμητήριο του Καρπενησίου. Αργότερα μια κοπέλασύνδεσμος ειδοποίησε οτι πιο μέσα, κοντά στα πρώτα σπιτια υπάρχουν ξεκομμένοι. Άρχισαν τότε τα χωνιά να τους φωνάζουν να φύγουν. Αυτό που η διοίκηση δεν γνώριζε ήταν πως οι διμοιρίες του Πίτσικουήταν καλά οργανωμένες κατείχαν καλές θέσεις και ήταν έτοιμες. Ο λοχαγός Φεγγάρας το αντιλήφθηκε και το ανάφερε στον Μπαντέκο ο οποίος κατέβηκε αμέσως και έφερε και άλλους άνδρες μαζί του. Έτσι με μια έφοδο τους, ο ΔΣΕ μπήκε στο Καρπενήσι. (η μαρτυρία αυτή προέρχεται απο άλλο ιστότοπο) Η μαρτυρία του Κώστα Τάτση, μαχητή του ΔΣΕ που πολέμησε στο Καρπενήσι "Η διμοιρία μου ήταν στον Αι-Λιά τον Ροβολάρη που'ναι ένα ύψωμα κοντά στο Καρπενήσι. Ανοίκαμε στην 2η Μεραρχία. Το πρωί ήμασταν κρυμμένοι στο δάσος και το βράδυ τραβάγαμε για το εκκλησάκι χωρίς να ανάψουμε καν φωτιά για να κοιμηθούμε στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο. Εκει ήμασταν 8 με 10 μέρες νωρίτερα πριν αρχίσει η μάχη. Παρακολουθούσαμε όλες τις κινήσεις του εχθρού. Κάναμε αναγνώριση και στο ύψωμα του Αι- Γιώργη αν ο στρατός είχε σκοπιές, αν κινείται προς τα εκεί ή αν έχει ναρκοπέδιο. Όταν ξεκίνησαν οι μάχες, έρχονταν οι στρατιώτες του Ε.Σ. στο δάσος και πήγαιναν απο το ξέφωτο γιατί ένα γύρω είχε φρέσκο βαθύ χιόνι. Τους περιμέναμε να μπούν βαθειά στο δάσος όπου το χιόνι ήταν ρευστό και τους άρχιζαν τα πολυβόλα και έβλεπες να μένουνε τα πτώματα και οι κυλιδες το αίμα πάνω στο χιόνι. Αυτά έγινα στην Στρογγύλη. Ταξίαρχος μας ήταν ο Ολυμπίσιος. Κρατάγαμε με τα δόντια το ύψωμα μέχρι που μας το πήρανε. Ηρθε μετά κι ο Μπαντέκος , συχωριανός του Ολυμπίσιου μα δεν τα κατάφερε να το κρατήσει . Την τελευταία μέρα μας είπε πως τον ειδοποίησαν που η διμοιρία του είχε μπεί στο Καρπενήσι και έτσι τραβηχτήκαμε κι εμείς και ξεκουραστηκαμε. Απώλειες και άλλα στοιχεία Ο ΔΣΕ στο Καρπενήσι στρατολόγησε 18 με 20 νέους μαχητές Σχετικά με τις απώλειες εκατέροθεν έχουμε στοιχέια που αντλούνται τόσο από το Αρχηγείο του ΔΣΕ όσο και το ΓΕΣ. Τα στοιχέια εμφανίζουν ομοιότητα με μικρές αποκλήσεις. Διατίθενται στο βιβλίο του Αριστείδη Θεοχάρη "Στην Στερεά Ελλάδα με τον ΔΣΕ" εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή. Απώλειες ΕΣ: 245 νεκροί και 550 τραυματίες. Ας σημειωθεί ότι το ΓΕΣ έχει καταχωρήσει και μερικούς στρατιώτες που αυτομόλησαν ως απώλειες στην μάχη. Από τον ΕΣ αιχμαλωτίσθηκαν και περίπου 400 οπλίτες που αργότερα αφέθηκαν ελεύθεροι Απώλειες ΔΣΕ: 115 νεκροί και 50 περιστατικά κρυοπαγημάτων σε διάφορα στάδια Λάφυρα που καταλήφθηκαν: 27 όλμοι με 4080 βλήματα, 12 βαριά πυροβόλα και 6 πίατ (PIAT), 7600 όπλα με 1.100.000 σφαίρες, 12 ασύρματοι και 5 ηλεκτρογεννήτριες, 10 αυτοκίνητα και 100 μεταγωγικά οχήματα, 600.000 οκάδες τρόφιμα και 400 στρατολογημένοι. Τα παραπάνω μεταφέρθηκαν με δέκα ξεχωριστές μεταγωγικές αποστολές στην κεντρική διοίκηση στο στρατηγείο του Γράμμου.