Τα παλιά ονόματα χωριών της Μεσσηνίας

1. ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ = ΣΕΛΙΝΙΤΣΑ ΜΑΝΗΣ
2. ΑΓ.ΝΙΚΩΝΑΣ = ΠΟΛΙΑΝΑ
3. ΑΕΤΟΦΩΛΙΑ = ΣΙΑΜΠΑΚΑΛΦΑ
4. ΑΙΠΕΙΑ = ΦΑΡΜΙΣΙ
5. ΑΙΘΑΙΑ = ΝΤΕΛΙΜΕΜΙ
6. ΑΚΡΙΤΟΧΩΡΙ = ΓΡΙΖΙ
7. ΑΚΡΟΓΙΑΛΙ = ΚΟΠΑΝΟΙ
8. ΑΛΑΓΟΝΙΑ = ΣΙΤΣΟΒΑ
9. ΑΛΩΝΙΑ= ΓΚΟΡΤΖΟΓΛΙ
10. ΑΜΜΟΣ = ΜΠΑΛΙΑΓΑΣ
11. ΑΜΜΟΥΔΕΡΟ = ΧΑΜΟΥΖΑ
12. ΑΜΠΕΛΟΦΥΤΟ = ΑΓΟΡΕΛΙΤΣΑ
13. ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ = ΜΙΝΑΓΙΑ
14. ΑΜΦΙΘΕΑ = ΒΡΩΜΟΒΡΥΣΗ (Το 1957)
15. ΑΜΦΙΘΕΑ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ = ΚΛΕΣΟΥΡΑ
16. ΑΝΑΛΗΨΗ = ΤΖΩΡΗ ή ΤΖΙΤΖΩΡΗ
17. ΑΝΔΑΝΙΑ = ΣΑΝΔΑΝΙ
18. ΑΝΕΜΟΜΥΛΟΣ= ΓΛΙΑΤΑ
19. ΑΝΘΕΙΑ = ΒΕΪΖΑΓΑ
20. ΑΝΘΟΥΣΑ = ΖΕΖΑ ή ΔΕΡΕ (παλαιότερα)
21. ΑΝΥΔΡΟ = ΛΕΣΟΒΙΤΙ
22. ΑΝΩ ΔΩΡΙΟ = ΣΟΥΛΙΜΑ
23. ΑΡΑΠΟΧΩΡΙ = ΛΙΝΑΡΔΕΝΑ
24. ΑΡΙΟΧΩΡΙ = ΓΑΪΔΟΥΡΟΧΩΡΙ & ΒΡΑΧΑΤΑΓΑ
25. ΑΡΙΣ = ΑΣΛΑΝΑΓΑ
26. ΑΡΙΣΤΟΔΗΜΕΙΟΝ = ΧΑΣΑΜΠΑΣΑ
27. ΑΡΙΣΤΟΜΕΝΗ = ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΠΑΣΑ
28. ΑΡΣΙΝΟΗ = ΣΙΜΙΖΑ
29. ΑΡΤΕΜΙΣΙΑ = ΤΣΕΡΝΙΤΣΑ ή ΤΖΕΡΝΙΤΖΑ
30. ΑΡΤΙΚΙΟΝ = ΑΡΤΙΚΙ
31. ΑΣΙΝΗ ΚΟΡΩΝΗΣ = ΤΖΑΦΕΡΟΓΛΙ
32. ΑΣΠΡΟΠΟΥΛΙΑ = ΜΠΙΣΜΠΑΡΔΙ
33. ΑΥΛΩΝΑ = ΚΑΡΑΜΟΥΣΤΑΦΑ
34. ΑΧΛΑΔΟΧΩΡΙ = ΧΑΪΚΑΛΙ
35. ΒΑΛΥΡΑ = ΤΖΕΦΕΡΕΜΙΝΙ
36. ΒΛΑΣΗ = ΒΛΑΣΑΙΪΚΑ
37. ΒΕΡΓΑ = ΣΕΛΙΤΣΑ
38. ΓΛΥΦΑΔΑ ΠΥΛΙΑΣ = ΚΑΡΑΜΑΝΩΛΗ
39. ΓΛΥΚΟΡΡΙΖΙ = ΜΟΥΡΤΑΤΟΥ
40. ΔΑΣΟΧΩΡΙ = ΛΥΚΟΥΡΕΣΙ
41. ΔΑΦΝΗ = ΚΑΙΝΟΥΡΙΟ ΧΩΡΙΟ
42. ΔΙΟΔΙΑ = ΛΟΪ
43. ΔΡΑΚΟΝΕΡΙ = ΙΣΜΑΗΛ
44. ΔΡΟΣΙΑ = ΖΑΙΜΟΓΛΙ
45. ΔΡΟΣΟΠΗΓΗ = ΒΙΔΙΣΟΒΑ (Από το 1930)
46. ΕΛΑΙΑ = ΜΠΟΥΖΙ
47. ΕΛΑΙΟΧΩΡΙ = ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ
48. ΕΛΑΙΟΦΥΤΟ = ΣΙΓΡΑΠΑ
49. ΕΛΛΗΝΟΕΚΚΛΗΣΙΑ = ΣΑΜΑΡΙ
50. ΕΞΟΧΙΚΟ ΚΟΡΩΝΗΣ = ΓΑΛΛΕΪΚΑ
51. ΕΞΟΧΙΚΟ ΦΙΛΙΑΤΡΩΝ = ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗ
52. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ = ΓΡΙΒΙΤΣΑ ή ΓΡΕΒΙΤΣΑ
53. ΕΥΑ = ΝΑΖΗΡΙ
54. ΘΟΥΡΙΑ = ΦΡΟΥΤΖΑΛΑ
55. ΚΑΖΑΡΜΑ = ΝΤΟΥΒΡΕΪΚΑ
56. ΚΑΚΚΑΒΑ = ΓΚΟΓΚΕΪΚΑ
57. ΚΑΛΑΜΑΚΙ = ΤΟΥΡΚΟΒΡΥΣΗ
58. ΚΑΛΛΙΘΕΑ = ΜΕΜΕΡΙΖΙ
59. ΚΑΛΛΙΡΟΗ = ΜΠΟΥΓΑ
60. ΚΑΛΟΒΡΥΣΗ = ΒΟΥΡΝΑΖΙ
61. ΚΑΛΟΧΩΡΙ = ΧΑΛΑΜΠΡΕΖΑ
62. ΚΑΡΒΕΛΙ = ΚΟΥΤΣΑΒΑ
63. ΚΑΡΒΕΛΙ ΚΑΤΩ = ΧΑΝΑΚΙΑ
64. ΚΑΡΔΑΜΥΛΗ = ΣΚΑΡΔΑΜΟΥΛΑ
65. ΚΑΡΥΟΒΟΥΝΙ ΜΑΝΗΣ = ΑΡΑΧΩΒΑ
66. ΚΑΡΝΑΣΙ = ΤΣΟΡΩΤΑ
67. ΚΑΡΠΟΦΟΡΑ = ΚΑΡΑΚΑΣΕΛΙ ή ΚΑΡΑΚΑΒΕΛΙ
68. ΚΑΡΥΕΣ = ΚΟΠΑΝΙΣΑ
69. ΚΑΡΥΟΒΟΥΝΙ ΜΑΝΗΣ = ΑΡΑΧΩΒΑ
70. ΚΕΝΤΡΙΚΟ = ΚΟΥΡΤΑΓΑ
71. ΚΕΝΤΡΟ = ΜΠΙΛΙΟΒΑ -ΓΑΪΤΣΕΣ
72. ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΟ = ΧΑΛΒΑΤΣΟΥ
73. ΚΕΦΑΛΟΒΡΥΣΗ = ΡΙΠΕΣΙ
74. ΚΟΚΛΑ = ΒΗΔΥΣΟΒΑ
75. ΚΟΡΟΜΗΛΙΑ = ΖΑΓΟΡΑΙΝΑ ή ΤΑΓΑΡΑΙΝΑ
76. ΚΟΡΥΦΑΣΙΟ = ΟΣΜΑΝΑΓΑ
77. ΚΡΕΜΜΥΔΙΑ = ΦΟΥΡΤΖΙ ή ΦΟΥΡΤΖΟΚΡΕΜΜΥΔΑ
78. ΚΡΥΟΝΕΡΙ = ΣΑΡΑΚΙΝΑΔΑ
79. ΚΥΒΕΛΕΙΑ ΜΗΛΕΑΣ = ΓΑΡΜΠΕΛΙΑ
80. ΚΥΝΗΓΟΣ = ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ
81. ΚΥΠΑΡΙΣΣΙΑ = ΑΡΚΑΔΙΑ
82. ΚΥΨΕΛΗ = ΜΠΙΖΟ
83. ΛΑΔΑ = ΚΟΥΤΣΑΒΑ ΛΑΔΑ
84. ΛΑΜΠΑΙΝΑ = ΛΕΖΙ
85. ΛΕΥΚΟΧΩΡΑ = ΧΑΣΤΕΜΙ
86. ΛΕΥΚΗ = ΜΟΥΖΟΥΣΤΑ
87. ΜΑΓΟΥΛΑ =ΜΑΓΟΥΛΑ (σλαβική λέξη, σημ. μικρός λοφίσκος).
88. ΜΑΘΙΑ = ΔΡΑΓΚΑ
89. ΜΑΛΘΗ = ΜΠΟΝΤΙΑ
90. ΜΑΛΘΗ ΚΑΤΩ = ΑΚΡΟΠΟΛΗ
91. ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΜΕΓΑΛΗ =ΑΝΩ ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ή ΑΝΩ ΧΩΡΑ
92. ΜΑΝΤΙΝΕΙΑ ΜΙΚΡΗ = ΠΑΛΙΟ ΧΩΡΙΟ ή ΜΥΛΟΙ
93. ΜΕΛΠΕΙΑ ΑΝΩ = ΓΑΡΑΤΖΑ
94. ΜΕΛΠΕΙΑ ΚΑΤΩ = ΜΠΟΓΑΖΙ
95. ΜΕΣΟΠΟΤΑΜΟΣ = ΒΕΛΗ ΠΕΡΑΝ
96. ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ = ΣΚΑΡΜΙΓΚΑ
97. ΜΕΤΑΞΑΔΑ = ΣΑΠΡΙΚΙ
98. ΜΗΛΕΑΣ ΚΥΒΕΛΕΙΑ = ΓΑΡΜΠΕΛΙΑ
99. ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ = ΒΑΡΥΜΠΟΠΗ
100. ΜΥΡΣΙΝΟΧΩΡΙ = ΠΙΣΠΙΣΙΑ
101. ΝΕΑ ΑΓΡΙΛΙΑ = ΣΑΝΟΒΑ
102. ΝΕΔΑ = ΠΕΡΕΚΛΑ ή ΜΠΕΡΕΚΛΑ
103. ΝΕΔΟΥΣΑ = ΜΕΓΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΒΑ
104. ΝΕΡΑΪΔΟΒΡΥΣΗ = ΚΟΥΤΣΟΜΑΔΙ
105. ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ = ΜΙΣΚΑ
106. ΞΗΡΟΚΑΜΠΟΣ = ΜΑΛΕΝΙΤΗ
107. ΟΙΧΑΛΙΑ = ΑΛΗ ΤΣΕΛΕΠΗ & ΤΟΣΚΕΣΙ
108. ΠΑΛΑΙΟΚΑΣΤΡΟ = ΞΗΡΟΚΑΣΙ
109. ΠΑΛΑΙΟ ΛΟΥΤΡΟ = ΑΛΙΚΟΝΤΟΥΖΙ
110. ΠΑΛΙΑ ΒΡΥΣΗ = ΑΣΟΥΤΕΝΑ
111. ΠΑΝΟΡΑΜΑ = ΤΟΥΡΚΑΚΙ ή ΤΡΟΥΚΑΚΙ
112. ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑ = ΚΟΝΤΟΓΟΝΙ
113. ΠΕΡΔΙΚΟΝΕΡΙ = ΠΟΔΟΓΟΡΑ
114. ΠΕΡΔΙΚΟΒΡΥΣΗ = ΠΟΥΛΙΤΣΙ
115. ΠΕΡΔΙΚΟΒΡΥΣΗ = ΡΑΔΟΥ
116. ΠΕΤΡΑ = ΔΕΛΓΑ
117. ΠΕΤΡΙΤΣΙ = ΑΡΝΑΟΥΤΑΛΙ
118. ΠΕΥΚΟ ΟΙΧΑΛΙΑΣ = ΜΠΑΛΑ
119. ΠΗΓΕΣ ΤΑΫΓΕΤΟΥ = ΜΙΚΡΗ ΑΝΑΣΤΑΣΟΒΑ
120. ΠΗΔΑΣΟΣ = ΧΟΝΖΟΓΛΙ ή Αβαρινίτσα
121. ΠΙΛΑΛΙΣΤΡΑ = ΚΟΥΡΤΑΛΙ
122. ΠΛΑΤΑΝΟΒΡΥΣΗ = ΚΑΛΙΣΚΗΡΙ ή ΚΑΝΤΗΛΙΣΚΕΡΙ
123. ΠΛΑΤΑΝΟΒΡΥΣΗ = ΠΩΛΑΙΝΑ
124. ΠΛΑΤΗ ΤΡΙΦΥΛΙΑΣ = ΚΑΝΑΛΟΥΠΟΥ
125. ΠΛΑΤΥ= ΜΠΑΣΤΑ
126. ΠΟΛΥΛΟΦΟΣ = ΝΤΑΡΑΚΛΗ
127. ΠΟΛΥΘΕΑ = ΜΑΛΙΚΙ
128. ΠΡΟΣΗΛΙΟ = ΛΙΑΣΙΝΟΒΑ
129. ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ = ΚΑΫΜΕΝΗ ΓΥΝΑΙΚΑ
130. ΠΤΕΡΗ = ΣΚΛΑΒΑΙΪΚΑ
131. ΡΕΜΑΤΙΑ = ΛΟΥΜΙ
132. ΡΙΖΟΧΩΡΙ = ΜΠΡΕΧΤΙ
133. ΡΙΖΟΧΩΡΙ = ΛΑΠΙ
134. ΡΟΔΙΑ = ΛΕΝΤΕΚΑΔΑ
135. ΣΙΤΟΧΩΡΙ ΤΡΙΦΥΛ. = ΠΙΤΣΑ
136. ΣΠΕΡΧΟΓΕΙΑ = ΚΟΥΡΤΣΑΟΥΣΙ
137. ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΟ = ΒΑΡΟΥΣΙΑ
138. ΣΤΕΝΥΚΛΑΡΟΣ = ΑΛΙΤΟΥΡΓΙ
139. ΣΤΕΝΩΣΙΑ = ΛΕΖΑΓΑ
140. ΣΥΡΙΖΟ = ΣΙΡΤΖΙ
141. ΤΡΙΚΟΡΦΟ = ΠΕΝΤΙΑΣ
142. ΤΡΙΚΗ = ΤΟΣΚΕΣΙ
143. ΤΡΙΟΔΟΣ = ΑΛΗ ΤΣΕΛΕΠΗ
144. ΥΑΜΕΙΑ (Πυλίας) = ΤΖΑΪΖΙ
145. ΦΑΛΑΝΘΗ = ΠΑΝΙΑΡΗ
146. ΦΑΡΑΚΛΑΔΑ = ΦΩΤΕΙΝΟΣ ΦΑΡΟΣ
147. ΦΙΛΙΑ = ΔΟΓΑΤΖΗΔΕΣ
148. ΦΙΛΙΑΤΡΑ = ΕΡΑΝΑ
149. ΦΛΕΣΙΑΔΑ(Νέστωρος) = ΠΑΙΔΕΜΕΝΟΥ
150. ΦΟΙΝΙΚΟΥΝΤΑ = ΤΑΒΕΡΝΑ
151. ΦΟΙΝΙΚΗ ΜΕΘΩΝΗΣ = ΑΓΑΤΖΙΚΙ
152. ΧΑΡΑΥΓΗ (Μάνης) = ΤΡΙΚΟΤΣΟΒΑ
153. ΧΡΥΣΙΚΟ = ΛΙΚΟΥΔΕΣΙ (Το 1978 γιά λίγο διάστημα)
154. ΧΡΥΣΟΧΩΡΙ = ΒΛΙΑΚΑ (Μετονομασία το 1907)
155. ΧΡΥΣΟΚΕΛΑΡΙΑ = ΣΑΡΑΤΖΑΣ
156. ΧΩΡΑ = ΛΙΓΟΥΔΙΣΤΑ

Σταυριανόπουλος Θεόδωρος.περιφερειακός Σύμβουλος Μεσσηνίας

. 

Испания (1939) документальный фильм

ΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΕΣ

«Τώρα πια ο θάνατος περιφερόταν στους δρόμους με κίτρινη μάσκα, τον νιώθαν οι άνθρωποι πίσω από τα βήματά τους και δε γύριζαν να τον κοιτάξουν ο φόβος σήμαινε ενοχή. Είχανε φτάσει οι εχτροί σ' αυτό το σημείο, να μη μπορούν να σταθούν παρά μόνο σκοτώνοντας. Την πρωτομαγιά 1944 πήραν διακόσους από το στρατόπεδο του Χαϊδαριού και τους σκοτώσαν αράδα στο σκοπευτήριο της Καισαριανής. Φορτώσαν τα πτώματα, ζεστά σε καμιόνια και τα περάσαν μέσα από το συνοικισμό, τρέχαν ποτάμι τα αίματα όθε περνούσαν, κι ο κόσμος έκλεινε τα παράθυρα δε βαστούσε να βλέπει. Μερικοί σκοτωμένοι δεν είχαν καλά καλά ξεψυχήσει»..
(Α. Πανσέληνος, Τότε που ζούσαμε, Αθήνα, Κέδρος 1984)
Η χώρα μας γνώρισε πολλές «ματωμένες» Πρωτομαγιές. Η πρώτη ματωμένη Πρωτομαγιά στην Ελλάδα ήταν αυτή του 1924.
Η συγκέντρωση διοργανώθηκε από το Εργατικό Κέντρο Αθήνας στην πλατεία Κοτζιά και πραγματοποιήθηκε παρά την απαγόρευση της κυβέρνησης Παπαναστασίου. Ακολούθησαν επεισόδια μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, με συνέπεια να χάσει τη ζωή του ο εργάτης Σωτήρης Παρασκευαΐδης και δεκάδες άλλοι να τραυματιστούν.
Επόμενος σημαντικός σταθμός ο Μάης του 1936. Οι καπνεργάτες στη Θεσσαλονίκη βρίσκονται από καιρό σε απεργιακές κινητοποιήσεις που πνίγηκαν στο αίμα. Σε μία από αυτές τις κινητοποιήσεις χτυπιέται βάναυσα και πέφτει νεκρός ο αυτοκινητιστής Τάσος Τούσης. Η εικόνα της μάνας που σπαράζει πάνω από το άψυχο κορμί του συγκλονίζει και εμπνέει στον ποιητή Γιάννη Ρίτσο τον Επιτάφιο, που γράφεται μέσα σε μία νύχτα και δημοσιεύεται την επόμενη μέρα στο Ριζοσπάστη της εποχής.
Ημερομηνία-σταθμός όμως για την Πρωτομαγιά στην Ελλάδα η 1η Μαΐου 1944, όταν στο σκοπευτήριο της Καισαριανής από τα γερμανικά πολυβόλα πέφτουν νεκροί 200 αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, κομμουνιστές.
ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Όταν ένας Γερμανός στρατηγός, τρεις αξιωματικοί και αρκετοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους σε ενέδρα ανταρτών στους Μολάους, οι κατοχικές δυνάμεις αποφάσισαν την εκτέλεση των Διακοσίων κομμουνιστών, καθώς και την εκτέλεση όλων των ανδρών που θα συλλαμβάνονται μεταξύ Μολάων και Σπάρτης. Ποιος, όμως, έφτιαξε εκείνο τον κατάλογο; Μήπως οι Μεταξικοί δεν παραδώσανε στους Γερμανούς τα κλειδιά της φυλακής των κρατουμένων κομμουνιστών; Φαίνεται, λοιπόν, πως έπρεπε οι κομμουνιστές ν’ αφανιστούν μόνο και μόνο γιατί ήσαν κομμουνιστές.
Απ' αυτούς, περίπου 170 ήταν πρώην κρατούμενοι στην Ακροναυπλία και οι υπόλοιποι πρώην εξόριστοι στην Ανάφη. Ο εχθρός είχε κάνει γνωστές τις προθέσεις του λίγες ημέρες πριν, όταν δημοσιοποίησε μέσω του κατοχικού Τύπου και ανάρτησε στους τοίχους των σπιτιών της πρωτεύουσας την εξής ανατριχιαστική ανακοίνωση:
«Την 27.4.1944 κομμουνιστικαί συμμορίαι, παρά τους Μολάους, κατόπιν μίας εξ ενέδρας επιθέσεως, εδολοφόνησαν ανάνδρως ένα Γερμανό στρατηγό και τρεις συνοδούς του αξιωματικούς και ετραυμάτισαν πολλούς Γερμανούς στρατιώτες. Εις αντίποινα θα εκτελεσθούν:
1. Ο τυφεκισμός 200 κομμουνιστών την 1η Μαΐου 1944.
2. Ο τυφεκισμός όλων των ανδρών, τους οποίους θα συναντήσουν τα γερμανικά στρατεύματα επί της οδού Μολάων προς Σπάρτην, έξωθι των χωρίων.
Υπό την εντύπωσιν του κακουργήματος τούτου, Ελληνες εθελονταί (σ.σ. πρόκειται για ταγματασφαλίτες) εφόνευσαν αυτοβούλως 100 άλλους κομμουνιστάς.
Ο στρατιωτικός διοικητής Ελλάδος».
Κανείς δεν πήρε αψήφιστα αυτό το έγγραφο, πολύ περισσότερο οι αντιστασιακές οργανώσεις, το ΚΚΕ και το ΕΑΜ, που για μια ακόμη φορά καλούνταν να πληρώσουν βαρύ φόρο αίματος για την επιλογή τους να οργανώσουν τη λαϊκή αντίσταση κατά του κατακτητή. Ετσι, μόλις γνωστοποιήθηκε η παραπάνω ανακοίνωση, ξεδιπλώθηκε μια τεράστια λαϊκή κινητοποίηση για την αποτροπή της σφαγής. «Οι οργανώσεις του ΚΚΕ και του ΕΑΜ - λέει ο Θ. Χατζής - κυκλοφόρησαν αμέσως χιλιάδες τρικ και καλούσαν το λαό να σώσουν τους αγωνιστές ομήρους από την εκτέλεση. Σε πολλά εργοστάσια και επιχειρήσεις, οι εργάτες σταμάτησαν τη δουλιά. Στα υπουργεία και τις τράπεζες έγιναν συγκεντρώσεις και με ψηφίσματα προς το Ράλλη και το δήμαρχο απαιτούσαν άμεση επέμβασή τους για τη ματαίωση της σφαγής. Οι φοιτητές και οι σπουδαστές χύθηκαν στους δρόμους με συνθήματα ενάντια στην τρομοκρατία. Επιτροπές παρουσιάζονταν στις αρχές αδιάκοπα όλη τη μέρα. Στις λαϊκές συνοικίες έγιναν συγκεντρώσεις. Πολλές γυναίκες κρατουμένων ομήρων μαζεύτηκαν στη Μητρόπολη. Ο αρχιεπίσκοπος στο διαμέρισμά του ''προσευχόταν'' για τη σωτηρία των ψυχών των μελλοθανάτων. Όταν αργά τη νύχτα εμφανίστηκε μπροστά στις απελπισμένες γυναίκες είπε: ''Δεν μπορώ να κάνω τίποτα και το μόνο που μου απομένει είναι να παρακαλώ το θεό!.."».
Ο Β. Μπαρτζιώτας (γραμματέας της ΚΟΑ του ΚΚΕ) δίνει τη δική του μαρτυρία για την κατάσταση που επικρατούσε εκείνες τις ημέρες: «Στις 29 - 30 Απρίλη 1944, γράφει, γινόταν παράνομα η 4η Συνδιάσκεψη της ΚΟΑ. Εκεί μάθαμε τη διαταγή για την εκτέλεση των 200 αγωνιστών. Η καταπληκτική αυτή είδηση - καθαρή δολοφονία και χιτλερική θηριωδία - κυκλοφόρησε σαν αστραπή στην Αθήνα. Οι πράκτορες των Γερμανών και οι αγγλόφιλοι ρίχνουν κιόλας το δηλητήριό τους:
- Τα βλέπετε; Οι αντάρτες σκοτώνουν τους Γερμανούς και αυτοί αμύνονται...
Διαφορετικά, όμως, σκεφτόταν ο ελληνικός λαός. Οι χιτλερικοί είναι εγκληματίες πολέμου, ήρθαν κατακτητές στην Ελλάδα, ληστεύουν και καταστρέφουν τη χώρα, σκοτώνουν αθώους ανθρώπους... Σ' αυτούς τους εγκληματίες μια απάντηση χωρεί:
- Θάνατος στους χιτλεροφασίστες κατακτητές! Πάλη μέχρι τη νίκη, την απελευθέρωση της Ελλάδας».
Συζητήσαμε στην Επιτροπή Πόλης - λέει Β. Μπαρτζιώτας - τη δυνατότητα να σώσουμε τους 200 συντρόφους μας. Την 1η του Μάη 1944, ο ΕΛΑΣ της Αθήνας ήταν στο πόδι και μαζί του ο λαός της ηρωικής Καισαριανής. Ήταν όμως αδύνατο να χτυπήσουμε τους Γερμανούς, που συγκέντρωσαν μεγάλες δυνάμεις. Οι πρώτες προσπάθειες που κάναμε μάς στοίχισαν πολύ ακριβά... Οι καμπάνες της Καισαριανής χτυπούσαν πένθιμα... και οι σύντροφοί μας έπεφταν ηρωικά από τις φασιστικές σφαίρες. Τραγουδούσαν όλοι μαζί τη Διεθνή, τον Εθνικό Ύμνο και ζητωκραύγαζαν για το ηρωικό ΚΚΕ. Φύγαμε πικραμένοι από τον τόπο του μαρτυρίου, γιατί δεν μπορέσαμε να σώσουμε τους συντρόφους μας. Μερικοί από μας κλαίγανε... δεν πειράζει, το κλάμα για αγαπητούς συντρόφους, που χρόνια ζούσαμε μαζί στην Ακροναυπλία, ξαλαφρώνει την καρδιά... μέσα μας όμως θέριευε η θέληση για αγώνα, να απελευθερώσουμε την πατρίδα, από το μίασμα του χιτλερικού φασισμού, να φκιάσουμε καινούρια Ελλάδα της δουλιάς και τη λευτεριάς».
Η ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Πρωτομαγιά, 5 το ξημέρωμα. Τραγουδούσαν και χόρευαν οι μελλοθάνατοι, έφτυναν κατάμουτρα το χάρο. Δέκα αυτοκίνητα τους πρόσμεναν με προορισμό το Σκοπευτήριο. Σε χαρτάκια γραμμένα τα στερνά τους λόγια που τα πέταγαν κατά τη διαδρομή (λίγα απ’ τα σημειώματα εκείνων που αψήφησαν το θάνατο δημοσιεύονται κι εδώ).
Στις 10 το πρωί άρχισαν οι πολυβολισμοί που δεν καταλάγιασαν μέχρι τ’ απομεσήμερο. Οι Γερμανοί δέχτηκαν να μη γδυθούν οι εκτελεσμένοι που μεταφέρονταν στον τόπο της εκτέλεσης σε εικοσάδες. Αγγαρέψανε αρκετούς από τη γύρω περιοχή για να κουβαλούν τα άψυχα πτώματα και να τα πετούν στο αυτοκίνητο-σκουπιδιάρα.
Τρεις κλοιοί ήσαν που περίμεναν το Σκοπευτήριο. Στον τόπο εκτέλεσης ήσαν Γερμανοί των Ες-Ες. Έξω ακριβώς γερμανοτσολιάδες και παραέξω αστυφύλακες. Κατά τη μεταφορά των νεκρών με τα πέντε αυτοκίνητα-σκουπιδιάρες οι γερμανοτσολιάδες χόρευαν και τραγουδούσαν «εγώ είμαι ‘γω ευζωνάκι γοργό». Αχ, ρε τιμημένε τσολιά, πώς σου καταντήσανε την άξια στολή σου! Απ’ την άλλη, όμως, τα μάτια πολλών αστυφυλάκων ήσαν βουρκωμένα.
Από τις χαραμάδες των φορτηγών έτρεχε το αίμα. Στο χωμάτινο δρόμο το ρουφούσε η γης, αλλά στην άσφαλτο σχηματιζόταν ένα άλικο αιμάτινο ρυάκι σε μαύρο φόντο. Θυμιάζανε μερικές γυναικούλες κι άλλοι αφήνανε λίγα λουλούδια στις αραδιασμένες αιμάτινες γραμμές. Στο Γ’ Νεκροταφείο προσμένανε διακόσιοι τάφοι για να δεχτούν αυτούς που τραγούδαγαν τον εθνικό ύμνο την ώρα που τους εκτελούσαν. Κι εκεί έτρεξαν λίγοι γνωστοί και συγγενείς, ν’ αφήσουν μερικά λουλούδια και καυτά δάκρυα, σ’ όποιο τάφο βρίσκανε μπροστά τους, αφού δεν υπήρχανε απάνω γραμμένα ονόματα
Ο ΗΡΩΑΣ ΝΑΠΟΛΕΟΝ. ΣΟΥΚΑΤΖΙΔΗΣ
Την παραμονή της εκτέλεσης, οι δυνάμεις κατοχής πήγαν στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου, όπου και επέλεξαν τα θύματά τους. Στον κατάλογο των θυμάτων, με τον αριθμό 71, υπήρχε το όνομα του Ακροναυπλιώτη Ναπολέοντα Σουκατζίδη. Επρόκειτο για ένα νέο άνθρωπο, καλλιεργημένο, με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, που όλα αυτά τα χρόνια ήταν η ψυχή των κρατουμένων του στρατοπέδου. Τους εμψύχωνε, τους βοηθούσε στην επικοινωνία με τους δικούς τους ανθρώπους και λόγω του ότι ήταν γνώστης της γερμανικής γλώσσας εκτελούσε και χρέη μεταφραστή για τους συντρόφους του, που ήταν υποχρεωμένοι να έρθουν σε επαφή με τον εχθρό. Τόσο πολύ σπουδαίος ήταν ο Ναπολέων, που είχε υποχρεώσει ακόμη και τους Γερμανούς να τον σέβονται.
Ναπολέων Σουκατζίδης, γράφει ο κατάλογος των μελλοθανάτων στον αριθμό 71. Ναπολέων Σουκατζίδης, ακούγεται από το στόμα εκείνου που έχει το μακάβριο έργο να διαβάσει τα ονόματα των αυριανών νεκρών. Και τότε επεμβαίνει ο διοικητής του στρατοπέδου.
- «Οχι εσύ! Οχι εσύ Ναπολέων! Οχι εσύ!». Αλλά ο Σουκατζίδης δεν ήταν απ' αυτούς που θα μπορούσαν να ζήσουν σε βάρος των άλλων.
Η απάντησή του θα μείνει αιώνιο σύμβολο αυτοθυσίας και ηρωισμού:
- «Δέχομαι, κύριε διοικητά, τη ζωή, με τον όρο πως δεν πρόκειται να την πάρω από άλλο κρατούμενο. Μόνο όταν η θέση μου μείνει κενή!».
Ο εχθρός δεν είχε σκοπό να κάνει τέτοια χάρη. Στο εκτελεστικό απόσπασμα έπρεπε να οδηγηθούν 200 κομμουνιστές. Ο Σουκατζίδης πήρε το δρόμο των συντρόφων του.
Ο Ναπολέων πήρε το δρόμο προς το θάνατο, κερδίζοντας να ζει αιώνια στις καρδιές του ελληνικού λαού σαν ένας από τους ήρωές του.
Οι 200 μελλοθάνατοι κομμουνιστές οδηγήθηκαν στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής - στο «Θυσιαστήριο της Λευτεριάς», όπως το ονόμασε ο λαός αργότερα - το πρωί της Πρωτομαγιάς του '44. Εκεί τους χώρισαν σε εικοσάδες. Στην τελευταία εικοσάδα βάλαν τον Σουκατζίδη, για να μπορέσουν να τον χρησιμοποιήσουν ως μεταφραστή.
Η πρώτη εικοσάδα πήρε θέση απέναντι από τις κάννες των όπλων. Ο επικεφαλής των Γερμανών γύρισε προς τον Σουκατζίδη:
- Ρώτησέ τους αν έχουν τίποτα να πούνε.
Ο Σουκατζίδης μεταφράζει. Και τότε με μια φωνή οι μελλοθάνατοι απαντούν:
- Ζήτω η Ελλάδα. Ζήτω η λευτεριά!
Στην επόμενη στιγμή θα τους θερίσουν τα πολυβόλα.
ΑΠΟ ΤΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΚΤΕΛΕΣΜΕΝΩΝ
Λίγο πριν αντικρίσουν το εκτελεστικό απόσπασμα, κατά τη μεταφορά τους στο Σκοπευτήριο, πολλοί από τους μελλοθάνατους κατάφεραν να γράψουν μερικές λέξεις στα δικά τους αγαπημένα πρόσωπα και να πετάξουν τα σημειώματα στους δρόμους της Αθήνας. Λέξεις γεμάτες ανθρωπιά, πόθο για τη ζωή, λέξεις γεμάτες ιδανικά.
ΛΥΚΟΥΡΙΝΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 14 χρόνων, από την Καλλιθέα : «Πατέρα, με πηγαίνουν στην Καισαριανή για εκτέλεση με άλλους επτά κρατούμενους. Μη λυπάστε! Πεθαίνω για τη Λευτεριά και την Πατρίδα».
ΑΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΗΛΙΟΣ 22 χρόνων, από την Ηλεία :«Έτσι πεθαίνουν οι τίμιοι αγωνιστές. Πεθαίνω περήφανος. Ζήτω η Λευτεριά! Ζήτω ο ελληνικός λαός!
ΓΛΕΖΟΣ ΝΙΚΟΣ 22 χρόνων, από την Πάρο: «Αγαπητή μητέρα, σας φιλώ. Χαιρετισμούς. Σήμερα πάω για εκτέλεση πέφτοντας για τον ελληνικό λαό».
ΚΙΟΣΕΣ ΛΕΥΤΕΡΗΣ 19 χρόνων, από το Χαλάνδρι :«… Δεν τρέμω καθόλου, αλλά γράφω όρθιος. Αναπνέω για τελευταία φορά το μυρωμένο ελληνικό αέρα. Χαίρε Ελλάδα, πατρίδα ηρώων. Ζήτω η πατρίδα!»
ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ ΗΡΩ 17 χρόνων από την Αθήνα:«Υπομονή κι υπομονή, καρτέρι και καρτέρι, και τούτος ο Σεπτέμβριος τη Λευτεριά θα φέρει».
Σε ένα από τα τετράστιχά της, λίγο πριν εκτελεστεί.
ΛΑΜΠΡΙΝΙΔΗΣ ΜΑΝΟΛΗΣ «1-5-44. Αφήνω γεια σε όλους σας. Σας φιλώ όλους. Γεια σας για πάντα. Ζήτω η Ελλάς, ζήτω το ΕΑΜ!»
ΛΙΤΙΝΑΣ ΜΑΝΟΛΗΣ 28 χρόνων, από την Κρήτη: «Σήμερα το πρωί τουφεκιζόμεθα. Πέφτουμε για την πατρίδα, με γέλιο στα χείλη για τη Λευτεριά. Πέφτουμε για τη Λευτεριά. Να είστε περήφανοι».
ΜΑΚΡΗΣ ΙΑΚΩΒΟΣ Από το Γύθειο :«Έχω πολύ, μα πάρα πολύ θάρρος και αντιμετωπίζω την κατάσταση γελαστός. Να είστε υπερήφανοι. Κρατήστε ψηλά-ψηλά τη σημαία και θάψτε τον αιμοβόρο φασισμό, ξένο και ντόπιο. Το σώμα μας ας γίνει ολοκαύτωμα για τη λαοκρατία, θυσιάζοντάς το στο βωμό της Λευτεριάς».
ΜΑΝΩΛΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΣΤΑΣ Δάσκαλος από την Αμαλιάδα:«Πεθαίνω για τη Λευτεριά».
ΜΑΡΙΑΚΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ Γεωπόνος από τα Χανιά:
«Καλύτερα να πεθαίνει κανείς στον αγώνα για τη Λευτεριά, παρά να ζει σκλάβος».
ΜΠΟΥΡΑΣ ΚΩΣΤΑΣ Από το Μελιγαλά: «… Σας φιλώ όλους. Ζήτω η Ελλάδα!»
ΟΡΦΑΝΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ 19 χρονών : «Αύριο, 16 Ιανουαρίου, θα με τουφεκίσουν. Ζήτω η γλυκιά μας Ελλάδα».
ΡΕΜΠΟΥΤΣΙΚΑΣ ΜΗΤΣΟΣ Από την Αχαγιά Πάτρας :«Αγαπημένοι μου, ο θάνατός μου δεν θα πρέπει να σας λυπήσει, αλλά να σας ατσαλώσει πιο πολύ για την πάλη που γίνεται. Σφίξτε τις καρδιές σας και βγείτε παλικάρια από τη νέα δοκιμασία. Έτσι θα μας τιμήσετε καλύτερα. Όταν ο άνθρωπος δίνει τη ζωή του για ανώτερα ιδανικά, δεν πεθαίνει ποτέ».
ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ ΡΟΥΣΟΣ Βουλευτής των Φιλελευθέρων, από τη Νεάπολη της Κρήτης. Πρωτοστάτησε στην ίδρυση του ΕΑΜ : «… Θα προχωρήσω περήφανος, γιατί γεννήθηκα Έλληνας. Δυστυχώς, το βάρος αυτής της κληρονομιάς δεν το αισθάνονται όλοι. Στρέφομαι σε σας, διαλεχτοί μου για να σας επαναλάβω εκείνο που πολλές φορές σας έλεγα. Η ζωή μου ανήκει στην πατρίδα. Καμιά θυσία δεν μπορεί να θεωρηθεί μεγάλη όταν γίνεται για την Ελλάδα και καμιά κληρονομιά δεν είναι πιο μεγάλη από εκείνη που αφήνει ένας τίμιος θάνατος για την πατρίδα».
ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ ΣΑΒΒΑΣ Από την Καλλίπολη Θράκης: «Ας μάθει όλη η Ελλάδα πως ούτε στιγμή δεν χάσαμε την πίστη για την τελική νίκη. Καμιά δύναμη δεν θα μπορέσει να τσακίσει το Κ.Κ.Ε. Θα νικήσει!»
ΣΙΡΜΠΑΣ ΚΩΣΤΑΣ 22 χρόνων, από τα Τρίκαλα Θεσσαλίας :«… Έχετε γεια! Ζήτω η Ελευθερία! Ήταν γραφτώ να πεθάνω τον Απρίλη».
ΣΟΥΚΑΤΖΙΔΗΣ ΝΑΠΟΛΕΩΝ Από την Κρήτη (καταγόταν από την Προύσα της Μικράς Ασίας) : «Πατερούλη, πάω για εκτέλεση. Να’ σαι περήφανος για το μοναχογιό σου. Γεια, γεια πατερούλη. Αδελφούλα μου, πάω για εκτέλεση. Σε λάτρεψα πολύ, όσο και τη γυναίκα μου. Δεν μπόρεσα να σας κάνω ευτυχισμένες. Λίγη αγάπη στον μπαμπά, όσο ζει. Γεια, γεια σου λατρευτή μου αδελφούλα».
ΣΙΝΑΝΟΓΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ Καταγόταν από τη Μικρά Ασία : «Αγαπημένοι μου γονείς, όταν θα λάβετε την παρούσα επιστολή μου, εγώ δεν θα είμαι πια ζωντανός. Δεν θα κλάψετε για μένα. Δεν θέλω δάκρυα και θρήνους. Εσείς ξέρετε, διότι πάντα σας το έλεγα, ότι εγώ δεν θα πεθάνω άρρωστος στο κρεβάτι, αλλά θα πεθάνω όρθιος, μαχόμενος, και από μπαρούτι. Έτσι και θα γίνει σε λίγες ώρες. Μη στεναχωριέστε καθόλου. Το εναντίον, πρέπει να είστε υπερήφανοι για μένα, που θυσιάζομαι στον αγώνα για τη πατρίδα και την ελευθερία».
ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΣΕΡΑΦΕΙΜ Από τα Μεγάλα Καλύβια Θεσσαλίας :«Αγαπητέ Νίκο, όταν θα πας στα Τρίκαλα, πέρνα από το χωριό μου και φίλα μου το γέρο μου. Οι κόποι του με έφεραν ως εδώ. Δεν ζηλεύω αυτούς που ζουν, μα αυτούς που θα ζήσουν σ’ ένα κόσμο ελεύθερο».
ΤΣΑΤΣΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ 24 χρόνων, από τη Λάρισα: «Αγαπημένες μου φίλες, συντρόφισσες στον αγώνα για την Ελευθερία, πεθαίνω άξια και τιμημένα, σαν Ελληνίδα. Όμως μη λυπάστε. Άλλες θα ξεφυτρώσουν μετά το θάνατό μου, χιλιάδες. Μανούλα, χάνεις μια κόρη που δεν σου ανήκει, γιατί ανήκει πριν απ’ όλα στην Ελλάδα. Με το θάνατό μου γίνονται κόρες σου όλες οι κόρες της Ελλάδας κι εσύ γίνεσαι μάνα όλου του κόσμου και όλων των λαών που πολεμούν για τη Λευτεριά, τη δικαιοσύνη και την ανθρωπότητα. Είμαι περήφανη, ώστε δεν περίμενα τέτοια τιμή να πεθάνω εγώ, ένα φτωχό κορίτσι του λαού, για ιδανικά τόσο ωραία και υψηλά. Θα ήθελα η εκτέλεση μου να γίνει σ’ ανοιχτό χώρο για να ρίξω μια τελευταία ματιά μου στον Όλυμπο και στα βουνά όπου κατοικεί η αξία κι η ελπίδα της Ελλάδας. Στον τάφο μου φέρνετε, αν μπορείτε, κόκκινα λουλούδια. Τίποτ’ άλλο. Και χτυπάτε με κάθε μέσο τη βαρβαρότητα».
ΤΣΙΡΚΑΣ ΚΩΣΤΑΣ Από την Ήπειρο :«Γεια και χαρά! Σας φιλώ όλους με πολλή αγάπη». «Πρωτομαγιά. Γεια σας όλοι, πάμε για μάχη».
ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ : «Η βραδιά πέρασε όλο με τραγούδια πατριωτικά. Γλυκιά μου μάνα, φεύγω. Το κορμί μου πια δεν υπάρχει. Μην κλαις, ηρωικιά Ελληνίδα. Άσε τα δάκρυα. Γέρο, κουράγιο. Σφίξε τα δόντια. Σπύρο… άγριε! Να κάθεσαι ήσυχα και ξέρε ότι οι τσολιάδες με σκοτώνουν μια, κι ήθελες και συ να γίνεις τέτοιος… Θάρρος, κουράγιο! Πεθαίνω και βλέπω τη Λευτεριά να γλυκοχαράζει».

ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ-ΚΑΡΑΒΟΓΙΑΝΝΟΣ Ο αδικημένος πρώτος πυρπολητής του 1821

ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ-ΚΑΡΑΒΟΓΙΑΝΝΟΣ
Ο αδικημένος πρώτος πυρπολητής του 1821

Πόσοι νεοέλληνες σήμερα, γνωρίζουν για τον Καραβόγιαννο, το πρώτο πυρπολητή του 1821;
Κι όμως πρόκειται για τον αγωνιστή, που έγραψε ένα από τα λαμπρότερα κεφάλαια της ιστορίας του Αγώνα της Ανεξαρτησίας, ίσως το πιο σπουδαίο σε σημασία και αγωνιστική ενδυνάμωση, στον κατά θάλασσα αγώνα. Ευτύχησε να πρωταγωνιστήσει σε δύο από τις κορυφαίες στιγμές του Αγώνα του 1821 : Την πρώτη, στην ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού, πυρπόληση με μπουρλότο στην Ερεσό, στις 27 Μαΐου 1821, ενός τουρκικού πολεμικού πλοίου (δίκροτο ντελίνι) με κυβερνήτη τον Αρναούτ Μπαϊραχτάρη. Και ένα χρόνο αργότερα, στη Χίο, στις 6 Ιουνίου 1822, μετά τις φοβερές σφαγές του ελληνικού πληθυσμού, τίναξε στον αέρα τη ναυαρχίδα του οθωμανικού πολεμικού στόλου "Κινούμενο Όρος", μαζί με τον αρχιναύαρχο του οθωμανικού ναυτικού (καπουδάν παρά) Καρά Αλή.

Στην επίσημη ιστορία όμως, για τις δύο αυτές φοβερές πυρπολήσεις, που έδωσαν θάρρος και δύναμη στους Έλληνες αγωνιστές, σε στεριά και θάλασσα, ο Καραβόγιαννος δεν αναφέρεται πουθενά, η αναφέρεται σαν πλήρωμα των πυρπολικών, αλλά όχι σαν πρωταγωνιστής ή σαν συμπρωταγωνιστής του Παπανικολή και του Κανάρη. Κι όμως, επίσημα ντοκουμέντα της Βουλής των Ψαρών του 1821 και του 1822, τον αναφέρουν ως πυρπολητή. Αυτά τα έγγραφα επικύρωσε αργότερα η Προσωρινή Διοίκηση της Ελλάδας, το 1823 και τον ονόμασε αντιστράτηγο για τους αγώνες του.

Ποιος ήταν ο Καραβόγιαννος

Ο Γιάννης Θεοφιλόπουλος, γεννήθηκε στα Λαγκάδια της Γορτυνίας, το 1790 και πέθανε πικραμένος στην Αθήνα το 1885, σε ηλικία 95 ετών.
Όταν ήταν 18 ετών, στα 1808 έφυγε από τα Λαγκάδια, εξ αιτίας της διαμάχης που είχε με τον τοπικό Τούρκο αγά, και κατέφυγε αρχικά στο Ναύπλιο, και στη συνέχεια στα Ψαρά.
Διδάχτηκε την τέχνη των πυρπολικών από το Πατατούκο, και έτσι άρχισε τα ηρωικά του κατορθώματα για τα οποία, ενώ κάνουν λόγο τα επίσημα ντοκουμέντα, δεν τον μνημονεύουν οι επίσημοι ιστορικοί ’21. Οι εξορμήσεις του Καραβόγιαννου με το στόλο των ψαριανών διαδέχονται η μία την άλλη, κατά μήκος του Ανατολικού Αιγαίου και προς Βορράν μέχρι τα Δαρδανέλλια και τον Ελλήσποντο, την Άβυδο, τα Κατάστενα και Νίμπροτζε, καθώς και σε Κασσάνδρα, Αίνο και Τένεδο, και Σάμο. Το 1822 παίρνει μέρος στη Ναυμαχία των Πατρών στις 20 Φεβρουαρίου, όπως βεβαιώνει και ο Ναύαρχος Νικολής Αποστόλης.
Σε όλες ανεξαιρέτως τις βεβαιώσεις της Βουλής των Ψαρών γίνεται μνεία των αρετών του Καραβόγιαννη.
Όπως αναφέρει επί λέξει ο Κωνσταντής Κανάριος, για πολεμικά του κατορθώματα "δεν έλαβεν ούτε οβολόν, παραμερίζοντας έτσι και τις διχόνιες".
Ποιοι είναι όμως οι λόγοι, που ο Καραβόγιαννος δεν έχει τη θέση που του αξίζει στην επίσημη ιστορία;
Μήπως γιατί ότι η Ιστορία η οποία γράφεται με το αίμα των πολλών, καταχωρείται απο τους επίσημους ιστορικούς με την πένα τους βουτηγμένη στο μελάνι των ολίγων, και πολλές φορές για να ανακαλύψει κανείς την αλήθεια , πρέπει να την γυρίσει ανάποδα.
Η πρώτη προσπάθεια για την αποκατάσταση της ηρωικής μορφής του Καραβόγιαννου, έγινε από τον δημοσιογράφο Γιώργο Βαλασόπουλο και τις στήλες της αθηναϊκής εφημερίδας «Νέμεσις», τον Απρίλιο του 1884. Και η προσπάθεια αυτή συνεχίστηκε από τον καθηγητή ιστορίας Εμμανουήλ Βροϊλη μέσα από την εφημερίδα «ΕΘΝΙΚΟΝ ΠΝΕΥΜΑ» την ίδια χρονιά, ένα χρόνο δηλαδή πριν τον θάνατο του Καραβόγιαννου.
Και οι δύο τους προκάλεσαν τον ιστορικό Κωνσταντίνο Παπαρρηγόπουλο, να απαντήσει με σαφήνεια, βασιζόμενος στα ντοκουμέντα και την ίδια τη μαρτυρία του Καραβόγιαννου, γιατί έγινε παραχάραξη και όλη η φήμη των δύο πυρπολήσεων, ανήκει στους Παπανικολή και Κανάρη, αλλά ο κ. Παπαρηγόπουλος, πεισματικά σιώπησε.
Η δεύτερη προσπάθεια για την αποκατάσταση του ξεχασμένου ήρωα, έγινε τη δεκαετία του ΄80, από τον εγγονό του Καραβόγιαννη, Σπύρο Θεοφιλόπουλο. Ο τελευταίος ανακάλυψε ότι το αρχείο του Θεοφιλόπουλου πουλήθηκε το 1918 στον Ιωάννη Βλαχογιάννη και στη συνέχεια κατέληξε στο Αρχείο Αγωνιστών του ’21. Μαζί με τα έγγραφα στο Βλαχογιάννη, παραδόθηκε και το σπαθί του Θεοφιλόπουλου, το οποίο άγνωστο πως, μερικές δεκαετίες αργότερα βρέθηκε στα χέρια του Ναυπάκτιου πολιτικού Νόβα.
Ο Καραβόγιαννος δεν έδρασε μόνο στη θάλασσα, διακρίθηκε και στη στεριά. Ήδη από τον Αύγουστο του 1822, δύο μήνες μετά την πυρπόληση της ναυαρχίδας του Καρά-Αλή μπαίνει στο χώρο των στεριανών μαχών Έγινε ένας από τους υπασπιστές του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Ο Φωτάκος στους Βίους των Πελοποννησίων στρατιωτικών του 1821 αναφέρει περιληπτικά:

ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, Η ΤΣΑΚΑΛΟΣ
Καὶ οὗτος ἐγεννήθη εἰς τὰ Λαγκάδια. Ἐν ἀρχῇ
τῆς ἐπαναστάσεως εὑρέθη ναυτικὸς εἰς τὰ Ψαρὰ, καὶ
ἀνεδείχθη ἕνας ἐκ τῶν ἐπισήμων πυρπολητῶν, καύσας
Τουρκικὰ πλοῖα. Μετὰ δὲ ταῦτα ὑπηρέτησε καὶ εἰς
τὴν ξηρὰν μετὰ τοῦ Θ. Κολοκοτρώνη.

Στη μάχη των Τρικόρφων για την παλικαριά του, ονομάστηκε «Τσάκαλος».

Μετά την Επανάσταση, το 1832 και 1833 χρημάτισε πολιτάρχης Τριπολιτσάς και Λεονταρίου.
Το 1865, του απονεμήθηκε τιμητικά ο βαθμός του ταγματάρχη της Φάλαγγας, χωρίς την αντίστοιχη προικοδότηση του βαθμού του.
Στα βαθιά γηρατειά του, πάμπτωχος και ξεχασμένος, ζούσε στην Αθήνα, σε ένα σπιτάκι, σε μια πάροδο της οδού Αιόλου, κοντά στη βρύση του Βορρά.
Εκεί τον ανακάλυψε ο δημοσιογράφος Βαλασόπουλος και στη συνέχεια ο καθηγητής Βροήλης το 1884.
Εκείνη τη χρονιά οργανώθηκε η πρώτη έκθεση κειμηλίων του ιερού αγώνα στο ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΊΟ. Όμως πολλοί Αθηναίοι, αντί πάνε στην έκθεση που οργάνωσε η κυβέρνηση Τρικούπη, συνέρρεαν στο φτωχικό του Καραβόγιαννου, που έγινε τόπος προσκυνήματος από το λαό για τις λησμονημένες δάφνες του.
Όπως γραφεί η εφημερίδα «ΕΘΝΙΚΟΝ ΠΝΕΥΜΑ» τις ημέρες εκείνες, καθημερινά διάφοροι όμιλοι ανθρώπων, προσέρχονταν με θρησκευτική ευλάβεια στο ταπεινό σπιτάκι και ασπάζονταν με σεβασμό το χέρι του Καπετάν Γιάννη, ακούγοντας από το στόμα του των ιστορία των ενδόξων κατορθωμάτων του.
Ο ίδιος διηγήθηκε στον καθηγητή Βροήλη για το πώς τινάχτηκε από τον ίδιο στον αέρα η ναυαρχίδα του Καρά-Αλή, αλλά αυτό το χειρόγραφο δεν βρέθηκε μέχρι σήμερα πουθενά.
Ένα μέρος του όμως, έχει δημοσιευτεί στην ιστορία του Οικονόμου, ο οποίος σημειώνει ότι την παραθέτει όπως την του διηγήθηκε ο Καραβόγιαννος.
Με βάσει την διήγηση του Θεοφιλόπουλου, ο Βροήλης δημοσίευσε μελέτη με τίτλο « Ο πρώτος Πυρπολητής του Αγώνα, Ιωάννης Γ.Θεοφιλόπουλος», το 1884.
Η έρευνα, στα Αρχεία των Αγωνιστών του 21, στις εφημερίδες και τα χρονικά της εποχής, οδηγούν στο ίδιο συμπέρασμα, στο οποίο είχε καταλήξει πριν 132 χρόνια ο καθηγητής Εμμ.Βροήλης.
Ο Κανάρης στη Χίο χρησιμοποίησε την πείρα που είχε αποκτήσει ο Καραβόγιαννος στην Ερεσό και κινήθηκε κάτω από τις οδηγίες του. Από τα έγγραφα προκύπτει και από την διήγηση του ίδιου του Ιωάννη Θεοφιλόπουλου, ότι τόσο στη Χίο, όσο και στην Ερεσό, ο Καραβόγιαννης ήταν ο μπουρλοτιέρης. Αλλά αυτός απλός ναύτης παραμερίστηκε από τους αρχηγούς του, όπως συμβαίνει συνήθως. Και ίσως αυτός να είναι ο λόγος που ο Καραβόγιαννης, λίγους μήνες μετά την ανατίναξη της ναυαρχίδας του Καρά Αλή, δυσαρεστημένος για την παραγκώνιση του, αφού ζήτησε και πήρε τα πιστοποιητικά των Ψαριανών, άφησε τη θάλασσα για να κατακτήσει με την ανδρεία του, νέες δάφνες στη στεριά και να γίνει αντιστράτηγος.
Δεν είναι λοιπόν υπερβολή αυτό που έγραψε ο Βροήλης την εποχή που ζούσαν ακόμα πολλοί αγωνιστές, ότι « ο Παπανικολής αφήρεσεν όλη τη δόξα του Θεοφιλόπουλου, ενώ το ήμισυ μόνον αυτής του ανήκεν».
Όμως Η Ερεσός και η Χίος, τα Τρίκορφα και το Μεσολόγγι, θυμούνται την παλικαριά του και ανιστορούν την δόξα του Καπετάν Γιάννη στις νεότερες γενιές των Ελλήνων.
.

Πέθανε πάμπτωχος αλλά τιμημένος

Την 1 Δεκεμβρίου 1885, σε ηλικία 95 ετών, ο Καπετάν Γιάννης Θεοφιλόπουλος πέρασε στην αιωνιότητα.
Στην κηδεία του παρέστη, μεταξύ άλλων, και ο εγγονός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Θεόδωρος Γενναίου Κολοκοτρώνης, ο οποίος όταν παρακλήθηκε από κάποιους να εκφωνήσει τον επικήδειο, ξέσπασε σε δάκρυα λέγοντας: "Τι να ειπώ εγώ εις τον Καπετάν Γιάννη; Μπορεί ο λύχνος να φέξη τον ήλιον; Ο Καπετάν Γιάννης ήτο και του πάππου μου ανώτερος".
Αντί επικήδειου, ο Θεόδωρος Κολοτρώνης ο νεώτερος (ο επονομαζόμενος και Φαλέζ) , εστιχούργησε το εξής επιτύμβιο για τον Καραβόγιαννη:

"ΗΤΑΝ ΛΙΟΝΤΑΡΙ ΤΗΣ ΞΗΡΑΣ
ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΔΕΛΦΊΝΙ
ΠΟΥ ΤΡΕΜΑΝ ΣΑΝ ΤΟΝ ΑΚΟΥΓΑΝ ΚΑΙ
ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΑΛΤΖΕΡΊΝΟΙ"

Ο Καραβόγιαννος στη συλλογική μνήμη

Το 1910 ο Δήμος Αθηναίων έδωσε το όνομα του σε δρόμο της Αθήνας, στις αρχές της λεωφόρου Βουλιαγμένης, οπού υπάρχει και σήμερα.
Το 1970 η προτομή του στήθηκε στην κεντρική πλατεία των Λαγκαδιών.
Την δεκαετία του ΄90, επί Δημαρχίας του αείμνηστου Δημήτρη Κιντή, σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Λαγκαδιών της Αττικής στήθηκε η προτομή του Καραβόγιαννου στη πλατεία Σικελιανού στα Κανάρια, στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα.
Το όνομα του δόθηκε επίσης την δεκαετία του ’80 σε πλοίο φαρικών αποστολών του πολεμικού Ναυτικού με αριθμό Α-479.

Π.Δ.Καπετανόπουλος

Πηγές :
1. Ιωάννης Θεοφιλόπουλος, Αρχείο Αγωνιστών, Εθνική Βιβλιοθήκη
2. Βαλέτας,Γ.( 1972), Ο Καπετάν Γιάννης Θεοφιλόπουλος και το ολοκάυτωμα της Ερεσσού, Αθήνα: Αιολικά Γράμματα.
3. Βροήλης, Εμμ.(1884),Ο πρώτος πυρπολητής του ΄21, Ιωάννης Θεοφιλόπουλος ή Καραβόγιαννος, Εφημερίς "Εθνικόν Πνεύμα", φύλλα 28 Μαρτίου έως 5 Απριλίου
4. Βαλασόπουλος,Γ.(1884), Υπέρ του αδικηθέντος πυρπολητού Ιωάννη Θεοδιλόπουλου και χάριν της Ιστορίας , Εφημερίς "Νέμεσις", 7 Απριλίου
5. Κατσόγιαννης Ι.(1970), Ο πυρπολητής Ιωάννης Θεοφιλόπουλος, Εφημερίς "ΗΧΩ των ΛΑΓΚΑΔΙΩΝ", φ. 10 Απριλίου
6. Κασόλας, Μ. (1975), Γιάννης Θεοφιλόπουλος ή Καραβόγιαννης, εφημερίς "Αυγή"
7. Κυριακοπούλου Αγγέλα,(2000), Ο Μωραΐτης πυρπολητής του 1821, Ιστορικά της Ελευθεροτυπίας
8. ΘεοφιλοπούλουΚωνσταντίνα, (1970), Μαρτυρία για τον Καπετάν Γιάννη.
9. Οικονόμου, Μ.(1873), Ιστορικά της Ελληνικής Παλιγγενεσίας ή ο Ιερός των Ελλήνων Αγών, Αθήνα: Παπαλεξανδρής
10. Χρυσανθακόπουλος, Φ.(1888), Βίοι Πελοποννησίων Ανδρών, Αθήνα: Σακελλαρίου

Από αριστερά, ο Ιωάννης Θεοφιλόπουλος σε μεγάλη ηλικία, στη μέση, ο Καραβόγιαννος απεικονίζεται ως σημαιοφόρος, δίπλα στον Κωνσταντή Μικέ Κανάρη, στην αίθουσα Ελευθέριος Βενιζέλος της Βουλής των Ελλήνων και κάτω το πλοίο φαρικών αποστολών του Πολεμικού μας Ναυτικού, το οποίο φέρει το όνομα "Καραβόγιαννος".

​

ГЕРОИ 1821: КАПИТАН KONSTANTIS И "Университет"

Размер шрифта УменьшитьУвеличить размер шрифтатекста Значение РазмерРаспечатать эту страницу Отправить по электронной почте

Капитан Константин в 1844. К слева от fermeli принести серебряную медаль за участие в Epanastasin 1843.

КАПИТАН KONSTANTIS И "УНИВЕРСИТЕТ"

Какая революция?

Один эпизод был в истории Османской империи.

Каковы были революционеры 1821?

Что-то дикое и жизнь грабителям. Kolokotronis? Наемник рвач. Karaiskakis? Люмпена элемент.Botsaris? Албанский. И Makrygiannis? Верующий ростовщик.

Кто их поддерживает? Конечно, не турки, наименее серьезные историки.

Перед тем, видя, кто их поддерживает, давайте послушаем, как люди ответили поэта в 1361 году, оплакивая разграбления греческого Эдирне, около 92 лет до падения:

"Соловьи Востока и птицы Запада

закричал медленно, Taxus ныть, скулить полдень

крикнул Antrianopoli polykrousemeni,

в котором три зубец krousepsane giortais время.

Рождество для импетиго и Ваю для ладони

и пасхи для Воскресшего Христа ». (1)

Мы живем. Академики, специализируется на "проходных истории." Деконструировать историю и традиции нашего народа, поддерживая докторские маршруты над нестерпимо года. Они взаимно щедрые раздаточный, необходимо подавать для жизни в благочинии, в tempelchaneia, так называемый Варналис (2). Схватив университетские места, как волки угрожают души и умы наших детей.

И давайте вскрикивает из недр нашей народной песни, еще до падения.

Какое это имеет значение? Важно то, что они говорят, что эти академические хлам, эти «интеллектуалы», которые постоянно scuppering историческую память, научное суждение и здравый смысл. Важно то, что вам нужно, как исторические знания с "престижа" из "университетского преподавателя".

Они такие же, что ухудшает '21, что якобы был простой случай современного греческого термина под влиянием и только французского Просвещения, а не кульминацией долгой истории восстаний и революций сразу после падения.

Они такие же, что поддерживают идею о якобы компенсируя взаимных массовых убийств.

И пусть поэт вредит людям, diektragogontas рабство:

"Хлопцы Мории и красивой Патры

Они никогда не пренебрегал пешеходы ходить,

и теперь, когда они стали рабами албанцами! " (3)

И пусть выражает печаль о страданиях поработили:

"Илие вы идете быстро, в oulon мире Douda,

в oulon мире "вспыхнули, и во всем мире.

Будь или Barmpareso двориках, Илие не извергался,

хотя мой разразился Ilie в gorgovasilepseis,

почему "они имеют emorfous рабов, многие жалобщик

и grathoun твои лучи , что слезы рабов ". (4)

Почетное эти дамы и господа основывать свое существование на деградацию исторических традиций народа и легенд. Как будто легенды и традиции, которые греют души народов, препятствуют научных исследований.

История, однако, помимо научной записи событий прошлого и отношений между ними, одновременно и утешением. Они учат. Он даже растопку, обучение сопротивления.

Никогда не занимали их непрерывное революционное кипение несколько лет после того, какосенью, первый революционер Korkodeilo Klada Мани (1425-1490) сын Феодор Klada офицера деспота Мистра, который в течение тридцати лет , борющихся с турками и даже султан Мехмет Завоеватель , Герой был задержан во время подготовки революции в Пелопоннеса и был казнен в 1490 году путем фрагментации (расколотый!). (5)

Ни конечно они имели дело с драмой бойцов, освобожденной Греции и голода, что кожурой.

Услышьте трагический голос великого, недооцененный героя и повстанца, капитан Constanti из Andravidioti, вождю, который с самого начала и до конца революции дал все для дела нашей страны, значение которого оспаривается главным "университетом '. Она отдала свою душу, здоровье, счастье. Ему повезло (или не повезло тоже), почему нет, и отдал свою жизнь и жил exeftelizomenos от бедности.

Прослушивание Капитан Константинос, друг Kolokotronis. Письмо было достаточно любезен, чтобы предоставить нам потомстве журналист и историк г-н Перикла Kapetanopoulos.

Давайте послушаем, он отвечает господам "Академический", редуцент истины:

  "В башнях 10 февраля 1841

сир,

Бедность katamastizousa мой многомандатных семья, имея только мне кронштейн с изнасилованием, Базель, я представляю почтительно, чтобы представить меня, и четвертый это ничья. на мне все больше предварительно погоды adikianginomenin.

Среди получателей место в нашем IeranEpanastasin в Элиде, я и сказал, служил на динамина.

Участие в protinmachin из Chloumoutsioukata из Gastounaion османов, я был во всех Осада Патры, evrethin в Mesolongion с ними в меня, когда осажден Омер Vryoni, ekinithin везде, где Экали нужно Таш против ImpraimPassa (неразборчивым слова ) заключил с одним из (военных) заставляет его упрямым и anisonmachin к двери на vrachotampouron, где я потерял моложе моего брата Христа, только моя поддержка, и двое дядьев моего отца, отправить его к врагам Adinekatomvas, о чем свидетельствует обычно, и потерял свое состояние, и тем самым степень моих капитанов, с которыми metimisen тогдашнего национального правительства.

Я способствовал, сир, наличными, misthodoton своих последователей с солдатом, и не очевидно, вялый в своих коллекциях, oitinesethespizonto обязательно для моего Отечества.

Во всяком случае я сделал, что я имел, остаются бедными и со мной восемь человек в моей семье, с помощью корма, который был вынужден, в их собственные фермеры залежных землю уже, флористику мой возраст сделал.

Приложить сертификат майора г Deligiorgi удостоверить мою yparxin в качестве офицера нашей революции, parefreftheis (два неразборчивые слова) в гонке, и моя копия диплома по го на офицера Kyvernitouedioristhin класса б, работник 60 ладони по месяцам.

Когда угодно, государь, чтобы рекомендовать Таш-вывод отдает предпочтение комиссии, я позаботился, чтобы передать первый Венд мои документы и подвергая мою пользу, а в defteranepanilleimenosaneferon, exaitisas мой балл, который, как epliroforitheinelavon, отмеченный в классе специальностей но Хирон безобразная exileipse мое имя из регистра, thesasa другой, чтобы привести меня к самому dystynonkatastasin.

Там moimenoi другой надежды, несмотря на применение ит, чтобы быть доказанный (неразборчиво слово) на них. Evarestitheite, государь, к exetasite Captair Пелопоннес меня, и вы должны найти koininomologian мой упомянул и, возможно, на большее, чем на то, что я говорю.

Администрация Илиа с другой стороны широко информирован о первом состоянии моей семьи, моих милостей, и уже страдает при не diakeimai.kai не заманишь сомнений, что даст Таш истинную информацию.

И все-таки, Базель, adikoumai .а geneithisa ко мне несправедливость нести olethronokto мой членов семьи, правовой и katamastizomenafpo меня до конца, чтобы не бросить равнодушным к моему состоянию.

Получить отсюда привилегию на одной из более верным к ПК. Граждан (Psilon) Трон, и рад наградить праведности мне anaxiopaschonta, которого судьба несправедливо плохо до сих пор.

появляясь ниже

Efpeithestatos

PC. Majesty

верноподданным

Konstantis Пападимитропулос "(6).

НИК I. KARAVELOS

(1, 3, 4). NG Политиса: . "Eklogai песен греческого народа", Афины 1932, № 1, Источник SARANTOS I. KARGAKOS "Новогреческого ИСТОРИЯ" ТОМ B1.

(2) Варналис "Истинная Апология Сократа".

(5) Sathas "турецко-ГРЕЦИЯ" SARANTOS I. KARGAKOS "ИСТОРИЯ ГРЕЦИИ EPANASTASEOS 1821".

(6) Общие государственные архивы, "Совершенство" линзы. 99 Документ 053.

Σχέδιο "Περιστερά" Η τιτανομαχία του Δ.Σ.Ε στη Πελοπόννησο

Το σχέδιο για την οριστική συντριβή του ΔΣΕ στην Πελοπόννησο με το όνομα "Περιστέρα", είχε καταστρωθεί από το στρατηγό Γιαντζή. Υπεύθυνος για την εκτέλεσή του είχε οριστεί ο στρατηγός Θρασύβουλος Τσακαλώτος διοικητής του Α' Σώματος Στρατού.

Στις 20 Σεπτεμβρίου του 1948 ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις του Εθνικού Στρατού. Στις υπάρχουσες δυνάμεις του κυβερνητικού σώματος, προστέθηκαν δυνάμεις που μεταφέρθηκαν από τη Βόρεια Ελλάδα. Συγκεκριμένα στην Πελοπόννησο μεταφέρθηκε η 9η Μεραρχία και δύο μοίρες ορεινών καταδρομών, ένας λόχος μηχανικού και τέσσερα αποσπάσματα χωροφυλακής. Έτσι η συνολική δύναμη του κυβερνητικού στρατού ανήλθε σε 44.000 άνδρες.

Διοικητής της 9ης Μερρχίας ήταν ο υποστράτηγος Μανιδάκης και στρατιωτικός διοικητής Πελοποννήσου ο υποστράτηγος Θωμάς Πετζόπουλος. Ο Τσκαλώτος για να επιτύχει τον σκοπό του, απομόνωσε την Πελοπόννησο από την υπόλοιπη ηπειρωτική χώρα αποκόβοντας κάθε οδική συγκοινωνία. Ακολούθησε η τακτική της καμένης γης. Στις 27 Δεκεμβρίου του 1948 ξεκινά ένα μπαράζ συλλήψεων σε όλη την Πελοπόννησο. Κομμουνιστές και δημοκράτες σε όλο τον Μοριά συλλαμβάνονται, εκτοπίζονται και σε πολλές περιπτώσεις εκτελούνται επί τόπου. 400 είναι οι συλληφθέντες στην Καλαμάτα, 180 στην Πάτρα, 165 στην Τρίπολη και 120 στη Σπάρτη. Στόχος είναι η απομόνωση των αντάρτικων τμημάτων από κάθε δυνατή τροφοδοσία ή επικοινωνία με το λαό. Οι αρχικές συλλήψεις δεν φαίνεται να ικανοποιούν αρχικά το Γενικό Επιτελείο. Τις επόμενες ημέρες οι συλλήψεις εντείνονται και αγγίζουν το τελικό νούμερο των 4.500 πολιτών. Από αυτούς 2.500 χαρακτηρίζονται ως επικίνδυνοι και στέλνονται απευθείας στη Μακρόνησο και το Τρικέρι ενώ οι υπόλοιποι μεταφέρονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και φυλακές σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Τον Ιανουάριο του 1949, ο παράνομος μηχανισμός του ΚΚΕ στην Πάτρα θα δεχτεί ένα ισχυρό πλήγμα. Μετά από την προδοσία μέλους του κόμματος, συλλαμβάνονται 50 στελέχη του σε ολόκληρη την πόλη. Ο γραμματέας του κόμματος Κώστας Χινόπωρος θα προσπαθήσει να αποφύγει τη σύλληψη και σε συμπλοκή με την αστυνομία θα χάσει τη ζωή του. Η 3η Μεραρχία του ΔΣΕ προσπάθησε με όλες τις δυνάμεις της να προβάλει αντίσταση στα κυβερνητικά σχέδια, αλλά οι δυνάμεις και το πολεμικό της υλικό υστερούσαν σημαντικά. Στις 20 Γενάρη του 1949, το 1ο Τάγμα της 22ης Ταξιαρχίας με διοικητή των Αρίστο Καμαρινό, αντιμετώπισε τις υπέρτερες δυνάμεις της 9ης Μεραρχίας στο Δρακοβούνι Κερπίνης και στην Γλόγοβα. Οι δυνάμεις του αντιπάλου ήταν ισχυρές αλλά οι αντάρτες κατάφεραν να κρατήσουν. Μια ημέρα μετά η 55η Ταξιαρχία με διοικητή τον Θεόδωρο Πρεκεζέ και το Αρχηγείο Πάρνωνα με επικεφαλής τον Γιώργο Ατζακλή καταλαμβάνουν το Λεωνίδιο Κυνουρίας. Οι αντάρτες όμως καταφέρνουν να πάρουν μόνο μέρος των στρατιωτικών αποθηκών της περιοχής και έτσι ο πολύτιμος ανεφοδιασμός δεν επιτυγχάνεται. Μια ημέρα μετά η καταστροφή χτυπά το Τάγμα του Αλέξανδρου Τσουκόπουλου στον Άγιο Βασίλειο Κυνουρίας. Το τάγμα του θα κυκλωθεί από λάθος από μια μοίρα των ΛΟΚ και θα υποστεί σοβαρές απώλειες. Οι νεκροί ανέρχονται στους 70 ενώ συλλαμβάνονται και ακόμα 50 αντάρτες. Μια χούφτα 10-15 ανταρτών με τον Τσουκόπουλο θα καταφέρουν να γλιτώσουν και θα συγκεντρωθούν βορειότερα όπου θα βρουν τον λόχο του Αντρέα Σκάγκου. Ο Τσουκόπουλος θα περάσει από στρατοδικείο του ΔΣΕ στο χωριό Πλατανάκι. Ο ταγματάρχης Κωνσταντίνος Βρεττάκος πρόεδρος του ανταρτοδικείου τον κατηγορεί για "ανευθυνότητα, ελλιπή μέτρα ασφαλείας, έλλειψη ελέγχου και μη έγκαιρη ειδοποίηση της Ταξιαρχίας". Ο Τσουκόπουλος δηλώνει ότι έχει κάθε ευθύνη αλλά ότι δεν είναι ένοχος. Η απόφαση του ανταρτοδικείου είναι αμείλικτη: Θανατική ποινή χωρίς αναστολή. 'Εγιναν πολλές προσπάθειες από αξιωματικούς και αντάρτες να ανασταλεί η ποινή του Τσουκόπουλου αλλά τελικά δεν επικράτησε καμία. Ο Τσουκόπουλος εκτελείται την επομένη.

Στα μέσα του Φλεβάρη του 1949 κατά την 3η προς 4η φάση της Περιστέρας, η 9η Μεραρχία του Ε.Σ. προωθείται προς την Κεντρική και Νότια Πελοπόννησο. Μεγάλες επιχειρήσεις διενεργούνται σε Ταύγετο και Πάρνωνα. Οι αντάρτες θα δώσουν πολλές πολύνεκρες μάχες. Στις αρχές του Απριλίου τμήμα του Αρχηγείου Μαινάλου του ΔΣΠ με επικεφαλής τους Πέρδικα και Σπυρόπουλο χτυπά τους χωροφύλακες στο χωριό Βαλτεσίνικο Αρκαδίας. Οι χωροφύλακες τρέπονται σε φυγή, η νίκη του ΔΣΕ όμως είναι μικρή μπροστά στις απώλειες που συνεχίζουν να αιμορραγούν τους αντάρτες. Στις 13 Απριλίου του 1949, 100 μαχητές του ΔΣΕ με επικεφαλής τους τον Στέφανο Γκιουζέλη και τον Κ. Μπασακίδη ενεπλάκησαν με υπέρτερες κυβερνητικές δυνάμεις στα Καλύβια Κερπίνης. Ο Κ Μπασακίδης θα πέσει μαχόμενος ηρωικά. Μετά την ολοκλήρωση της "Περιστέρας" οι δυνάμεις της 9ης Μεραρχίας μετακινούνται στο μέτωπο του Γράμμου. Οι δυνάμεις του ΔΣΠ ανέρχονται πια σε 350 με 400 μαχητές. Τα εξής τμήματα παραμένουν στην Πελοπόννησο:

1) Στο Μαίναλο, 60 μαχητές με επικεφαλής τους Πέρδικα και Μουλόπουλο
2) Στον Ταύγετο, μια διλοχία 140 μαχητών με επικεφαλής τον Κώστα Ξυδέα και το Γιώργο Παπαδόπουλο. Επίσης ένας λόχος του 1ου Τάγματος και μια ομάδα χώρου με επικεφαλής το Γιώργο Αρετάκη (Σφακιανό)
3) Στον Πάρνωνα, 120 μαχητές με τους Ρογκάκο, Λάτση, Φούρκα, Ατζακλή και Μανδηλάρη.
4) Στην Κορινθία μια μικροομάδα 26 μαχητών με επικεφαλής το Γιάννη Κατσικόπουλο.

Οι εκκαθαριστικές επιχειρήσεις της Περιστέρας συνεχίζονται ολόκληρο το καλοκαίρι του 1949. Στις 12 προς 13 Ιουνίου, ο Κώστας Ξυδέας κυκλώνεται μετά από μάχη ωρών στη θέση "Λάκκα Καρβέλη" από μικτό απόσπασμα στρατού και χωροφυλακής. Ο Ξυδέας πέφτει ηρωικά. Το κορμί του εκτίθεται στην Καλαμάτα και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Ο Ατζακλής έχει ήδη σκοτωθεί τον Απρίλιο. Στην τελική φάση της Περιστέρας κατά τον Ιούλιο-Σεπτέμβριο του 1949, στην Πελοπόννησο έχουν απομείνει μόνο οι παρακάτω μικροομάδες ανταρτών:

1) Στο Μαίναλο 5 μικροομάδες με επικεφαλής τους Πέρδικα, Δουμουλάκη, Μπελά, Βασιλόπουλο και Γιαλαμά.
2) Στον Ταύγετο 3 μικροομάδες με επικεφαλής τους Καμαρινό, Μωράκο και Καστάνη.
3) Στον Πάρνωνα 2 μικροομάδες με επικεφαλής τους Λάτση και Φούρκα υπό την καθοδήγηση του Ρογκάκου.

Ο επίλογος του δράματος γράφεται τον Αύγουστο του 1949 με το θάνατο του Λάτση, του Φούρκα και του Ρογκάκου στον Πάρνωνα και του Πέρδικα στο Μαίναλο. Το Σεπτέμβρη του ίδιου έτους σκοτώνεται και ο Στέφανος Γκιουζέλης σε ενέδρα στον Ευρώτα. Οι αντάρτες του ΔΣΠ εξοντώθηκαν σταδιακά ένας προς έναν έως το τέλος του 1949.

Πηγή: Κόκκινος Φάκελος

Δεκέμβρης ’44: Ο Αρίστος Καμαρινός για τη «Μάχη της Αθήνας»

Από το  βιβλίο του Αρίστου Καμαρινού: «Ο ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ» (εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή) παραθέτουμε ένα τμήμα της Εισαγωγής στο οποίο αναφέρεται στο Δεκέμβρη του 1944 και τη μάχη των 33 ημερών, τη «Μάχη της Αθήνας».

Περιγράφει μεταξύ των άλλων πώς οι Άγγλοι έπιασαν την Ακρόπολη και εγκατέστησαν εκεί πολυβολεία από όπου σκότωναν τον κόσμο και εξηγεί γιατί δεν είχαν καταλάβει οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ το βράχο της Ακρόπολης. Προσεγγίζει με κριτική ματιά την τακτική της ηγεσίας του Εαμικού κινήματος.

Παραθέτει τέλος ένα πολύ σημαντικό ντοκουμέντο: Πρόκειται για ένα αποκαλυπτικό έγγραφο του επικεφαλής της Βρετανικής Στρατιωτικής Αποστολής ταξίαρχου Έντι Μάγιερς, στο οποίο με κυνισμό ξεδιπλώνεται η πολιτική του αγγλικού ιμπεριαλισμού.

Η υπονόμευση του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ επί γερμανικής κατοχής, ενόψει των μεταπελευθερωτικών εξελίξεων.

Η αδυναμία υλοποίησης των σχετικών εντολών, καθώς οι μοναρχοφασίστες δεν είχαν καμιά πολιτική δύναμη στη χώρα κι οι αρχηγοί τους μισούνταν από τον Ελληνικό λαό. ‘Γελοίο υποκείμενο’ χαρακτηρίζεται ο Παπάγος που, αν και στρατηγός, “δεν έχει καμιά επιρροή στον Ελληνικό στρατό”.

Η στήριξη προς τον ΕΔΕΣ του Ζέρβα σαν αντίρροπης δύναμης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ ώστε να δυναμώσει και να χρησιμοποιηθεί κάποτε για το χτύπημα στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. «Μια μέρα θα χρειασθεί να διαλύσουμε τον ΕΛΑΣ», γράφει χαρακτηριστικά.

Κορυφαίο στον κυνισμό του είναι το τελευταίο κομμάτι της έκθεσης αυτής, όπου ο Έντι Μάγιερς αναφέρει τις προτροπές του προς τις επαφές που διατηρούσε με την κυβέρνηση των δοσιλόγων επί κατοχής να καρφώνουν τα στελέχη του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στις γερμανικές κατοχικές αρχές και να βοηθούν στη σύλληψή τους –‘πράκτορες’ ονομάζει τους λαϊκούς αγωνιστές- ώστε να μην μπορούν να βλάψουν στο μέλλον ‘’τα αγγλικά συμφέροντα’’…

Θα επανέλθουμε στο αφιέρωμα για το Δεκέμβρη του ’44 -οι υπογραμμίσεις στο παράθεμα, δικές μας:

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

Αρίστος Καμαρινός: «Ο Εμφύλιος Πόλεμος στην Πελοπόννησο»

εκδόσεις  Σύγχρονη Εποχή, σελίδα18:

Για το Δεύτερο Στάδιο της τακτικής των Αγγλοαμερικανών ιμπεριαλιστών -οι στρατιωτικές επεμβάσεις τους, στη Μάχη της Αθήνας και στη μεταβαρκιζιανή περίοδο, κατά το Μονόπλευρο Εμφύλιο- θα μπορούσα πολλά να αφηγηθώ, γιατί το Τάγμα του ΕΛΑΣ στο οποίο υπηρετούσα πήρε μέρος στη «Μάχη της Αθήνας», μέχρι την ημέρα που υποχωρήσαμε. Δεν είναι όμως μέσα στο θέμα μου και γι” αυτό θα περιοριστώ να παραθέσω μόνο όσα μας είπε ο Ταξίαρχος του ΕΛΑΣ Σπύρος Τσικλητήρας,μόνιμος αντισυνταγματάρχης του στρατού προπολεμικά, όταν το Τάγμα μας έφτασε στα υψώματα του Χαϊδαρίου, για να πάρει μέρος στη Μάχη της Αθήνας.

Νομίζω ότι, μόνο απ” αυτά που μας είπε ο Τσικλητήρας, στον Τάσο Αναστόπουλο, στρατιωτικό διοικητή του Τάγματος μας, και σε μένα, ο αναγνώστης θα σχηματίσει μια, μικρή έστω, ιδέα για το δεύτερο αυτό στάδιο της τακτικής των ιμπεριαλιστών στη χώρα μας, αμέσως μετά την απελευθέρωση, το Σεπτέμβρη του 1944.

Είχαμε, οι τρεις μας, ανέβει σ” ένα ύψωμα, για να μας κατατοπίσει ο Ταξίαρχος για την αποστολή μας (ήταν γενικός διοικητής των στρατευμάτων του ΕΛΑΣ στο μεγαλύτερο τμήμα της Δυτικής Αθήνας και Πειραιά) και, αφού μας έδειξε την περιοχή των Σφαγείων, απ” όπου θα άρχιζε τη δράση του το Τάγμα μας, συνέχισε:

«…Είναι πολύ σκληρός και εξαιρετικά δύσκολος ο αγώνας που διεξάγουμε κατά των σαράντα περίπου χιλιάδων Άγγλων στρατιωτών που εισέβαλαν στη χώρα μας -νέοι κατακτητές…

…Πολύ δύσκολα αντιμετωπίζουμε το πυροβολικό τους, την αεροπορίατους και ιδιαίτερα τα 200 τανκς τους, με τα ελάχιστα μέσα που διαθέτουμε.

…Χρησιμοποιούμε μπουκάλια με βενζίνη για να κάψουμε όσα μπορέσουμε άρματα μάχης και τεθωρακισμένα οχήματά τους.…Δεν θα συναντήσετε, πιθανότατα, παρά μονάχα Άγγλους στρατιώτες να σας πολεμάνε…

Ρίξτε μια ματιά σ” όλη την Αθήνα και τον Πειραιά. …Οιπυρκαγιές που έχουν ανάψει είναι από τις βόμβες των κανονιών των αγγλικών πολεμικών πλοίων που βλέπετε στο Φάληρο και τωναεροπλάνων που βομβαρδίζουν συνεχώς, ακόμα και τη νύχτα, διάφορα στρατηγικά σημεία στην πόλη της Αθήνας και στον περίγυρο της…

Κοιτάξτε και την Ακρόπολη. …Τη βεβήλωσαν οι «πολιτισμένοι» Άγγλοι και τα τσιράκια τους, οι συνεργάτες τους Έλληνες, που πριν από λίγο συνεργάζονταν, οι περισσότεροι από αυτούς, με τους Γερμανούς, οι Ταγματασφαλίτες!…

Εγκατέστησαν στον Ιερό βράχο βαρείς όλμους και πολυβόλα και μας σφυροκοπάνε από εκεί μέρα-νύχτα, χωρίς να μπορούμε να απαντήσουμε με τα δικά μας όπλα, ή να επιτεθούμε και να τους συντρίψουμε, από το φόβο μήπως χαλάσουμε το αθάνατο μνημείο. …Να φανταστείτε ότι στους κάθετους προς την Ακρόπολη δρόμους δεν μπορούμε να κυκλοφορούμε, γιατί μας βάζουν συνεχώς με τα πολυβόλα τους, και αναγκαζόμαστε να «ανοίγουμε δρόμο», με τρύπες που φτιάχνουμε σε μάντρες και σε κτίρια!…

Αυτός είναι ο λόγος που δεν πιάσαμε πρώτοι εμείς την Ακρόπολη, όπως μπορούσαμε να το είχαμε κάνει, πριν την καταλάβουν οι Άγγλοι επιδρομείς…».

Το Δεύτερο Στάδιο της τακτικής των Αγγλοαμερικανών ιμπεριαλιστών έληξε στα τέλη Δεκέμβρη, του 1944, όταν η πλάστιγγα στην αναμέτρηση μας με τα αγγλικά στρατεύματα έκλινε υπέρ του αντιπάλου.

Το πυροβολικό των Άγγλων, εγκατεστημένο στην Ακρόπολη, βάλλει κατά των αγωνιστών του ΕΛΑΣ

Ο ΕΛΑΣ άρχισε να υποχωρεί από την Αθήνα στις αρχές του Γενάρη 1945. Στις 11/01/1945 υπογράφτηκε ανακωχή. Στις 20/01/1945 έγινε ανταλλαγή αιχμαλώτων. Στις 12/02/1945 υπογράφτηκε η «Συμφωνία της Βάρκιζας»και στις 28/02/1945 ο ΕΛΑΣ παρέδωσε τα όπλα (που είχαμε πάρει από τους Ιταλούς και Γερμανούς κατακτητές) στην κυβέρνηση της Αθήνας, που το κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η υποτέλεια στους Αγγλοαμερικανούς ιμπεριαλιστές.

Η «Συμφωνία της Βάρκιζας» δεν ανταποκρινόταν στο συσχετισμό των  πολιτικοστρατιωτικών δυνάμεων και γι” αυτό δεν έπρεπε να υπογραφεί!

Το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ μπορούσε τότε, παρά την ήττα μας στη Μάχη της Αθήνας, να συνεχίσει τον ένοπλο αγώνα ενάντια στους νέους κατακτητές, ξαναπιάνοντας τα παλιά μετερίζια στα βουνά της χώρας μας, για να επιβάλει την πραγματική δημοκρατική εξέλιξη. Δυστυχώς, αυτό δεν έγινε και πληρώσαμε ακριβά το λάθος αυτό της ηγεσίας μας.

Όπως ήταν επόμενο, μετά την παράδοση των όπλων του ΕΛΑΣ -όπως προβλεπόταν από τη «Συμφωνία της Βάρκιζας», άρχισε ο Μονόπλευρος Εμφύλιος και συνέχισε ο Εμφύλιος Πόλεμος, τον Ιούλη του 1946- Τρίτο Στάδιο της τακτικής των ιμπεριαλιστών και της πλουτοκρατικής ολιγαρχίας, που είναι το θέμα τούτου του βιβλίου.

Πριν κλείσω το εισαγωγικό αυτό σημείωμα, θεώρησα σκόπιμο να παραθέσω εδώ ένα απόσπασμα από το αποκαλυπτικό έγγραφο που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, για να πάρει ο αναγνώστης μια ιδέα για το ρόλο της λεγόμενης «Αγγλικής Στρατιωτικής Αποστολής» στην περίοδο της Κατοχής, επικεφαλής της οποίας ήταν ο Ταξίαρχος Έντι:

«Χ. -12 Αυγούστου 1943. Αυστηρά εμπιστευτικό. 85-4 Α.Σ.

«Όλες οι αναφορές που πήρα από τους πράκτορες που έχω κάτω από τις διαταγές μου, βεβαιώνουν ότι και οι δύο πολιτικές και στρατιωτικές οργανώσεις του ΕΑΜ εμπνέονται στη μεγάλη τους πλειοψηφία από ρωσόφιλα αισθήματα και ακολουθούν τις κατευθύνσεις τουΚομμουνιστικού Κόμματος.

Σύμφωνα με την τελευταία σας εμπιστευτική διαταγή, έδωσαοδηγίες στους Άγγλους και Έλληνες πράκτορες, που εργάζονται κάτω από τις διαταγές μου, να υπονομεύσουν το έργο του ΕΛΑΣ και του ΕΑΜ και να εμποδίσουν, ώστε οι οργανώσεις αυτές να επιτύχουν να εδραιώσουν τη θέση τους και ν” αποκτήσουν δεσπόζουσα επιρροή στην Ελλάδα.

Αυτό όμως είναι απίθανο, δεδομένου ότι οι βασιλόφρονες κι οι υποστηρικτές της 4ης Αυγούστου δεν έχουν καμιά πολιτική δύναμη στη χώρα κι οι αρχηγοί τους μισούνται από τον Ελληνικό λαό.

Ο στρατηγός Παπάγος δεν έχει καμιά επιρροή στον Ελληνικό στρατό και θεωρείται γελοίο υποκείμενο. Η οργάνωσή του, δεν αξίζει να γίνεται λόγος γι” αυτή. Σημαντική πρόοδο σημείωσε η πολιτική και στρατιωτική οργάνωση ΕΔΕΣ, ιδίως στην Ήπειρο. Εχει όμως ανάγκη να εφοδιασθεί με πολεμικό υλικό και να υποστηριχθεί ηθικά.

Κατά τη γνώμη μου, η ομάδα αυτή θα μας είναι χρήσιμη σαν αντίρροπο εναντίον του ΕΛΑΣ και είναι ενδεχόμενο να την χρησιμοποιήσουμε εναντίον του ΕΛΑΣ όταν θα έχει δυναμώσει. Μια μέρα θα χρειασθεί να διαλύσουμε τον ΕΛΑΣ…

Θεωρώ ότι θα ήταν χρήσιμο για τους πράκτορές μας να έχουν επαφή με αντιπροσώπους της Κυβερνήσεως (Σημ. Αρίστου Καμαρινού: Εννοεί την κυβέρνηση των Κουΐσλινγκ στην περίοδο της Κατοχής), δηλαδή με ανώτερους αξιωματικούς, αστυνομικούς, κλπ. με σκοπό να τους ενσφηνώνουν την ιδέα, ότι έχουν καθήκον και το δικαίωμα να καταγγέλλουν τους Αρχηγούς του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ στις αρχές της Κατοχής και να βοηθούν στη σύλληψη των πρακτόρων του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ, ώστε να έρθει η στιγμή οι οργανώσεις αυτές να μην μπορούν να βλάψουν τα αγγλικά συμφέροντα…».
Υπογραφή, Ταξίαρχος Έντυ.